طراحی مدلی بومی برای تعیین ابعاد انعطاف‌پذیری منابع انسانی در بانک‏‌های دولتی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 استاد، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 دانشیار، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی انعطاف‌پذیری منابع انسانی در بانک‌های دولتی اجرا شده است. انعطاف‌پذیری منابع انسانی، متغیر قابلیت سازمانی است که به توانایی سازمان در پذیرش محیط در حال تغییر اشاره می‌کند؛ اما در خصوص اجزا، مؤلفه‌ها و ابعاد تشکیل‌دهنده آن اختلاف نظر فراوانی مشاهده می‏شود. به‌دلیل تفاوت آرا در خصوص ابعاد متغیر انعطاف‌پذیری منابع انسانی و نقدهای موجود در عدم جامعیت ابعاد معرفی‌شده، بررسی بیشتر این موضوع ضروری به نظر می‌رسد. از این رو، در پژوهش حاضر تلاش شده است که در این زمینه چارچوب بومی و جدیدی ارائه شود تا خلأ تحقیقاتی موجود پوشش داده شود.
روش: این پژوهش از لحاظ رویکرد، پیمایشی ـ اکتشافی و از لحاظ نوع، کیفی است. جامعه آماری آن، گروهی از خبرگان، شامل مدیران اجرایی و متخصصان حوزه مدیریت منابع انسانی بانک‌ها و استادان دانشگاهی بودند که بر اساس روش نمونه‌گیری هدفمند، افرادی به‌عنوان نمونه آماری انتخاب و با آنها مصاحبه شد. انتخاب خبرگان و انجام مصاحبه تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت و در مجموع با 6 خبره مصاحبه شد. رویکرد اتخاذ شده در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل مصاحبه‌ها، تحلیل تم بود.
یافته‌ها: از نتایج مصاحبه‌های صورت‌گرفته، 79 تم اولیه استخراج شد، سپس تم‌های شناسایی‌شده از طریق توجه عمیق به وجه تشابه و افتراق آنها با یکدیگر، در 27 گروه‌ کلی‌تر به‌نام «مقوله‌« دسته‌بندی و در نهایت، در 5 بُعد طبقه‌بندی شدند.
نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش به الگویی پنج‏ بُعدی در زمینه انعطاف‌پذیری منابع انسانی در بانک‌های دولتی منجر شد. انعطاف‌پذیری در فعالیت‌های مدیریت منابع انسانی، انعطاف‌پذیری ادراکی ـ شناختی، انعطاف‌پذیری مهارتی، یادگیری فردی و سازمانی و انعطاف‌پذیری رفتاری ابعاد این الگو هستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing a Domestic Model to Determine the Dimensions of Human Resource Flexibility in Public Banks

نویسندگان [English]

  • Hamidreza Yaghoubi 1
  • Arian Gholipour 2
  • Mojtaba Amiry 3
1 Ph.D. Candidate, Department of Public Administration, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.
2 Prof., Department of Public Administration, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.
3 Associate Prof., Department of Public Administration, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Objective: The present study aims to provide a model of human resource flexibility in public banks of Iran. Human resource flexibility is an organizational capability variable that refers to an organization's ability to cope with its changing environment. Due to the differences in the viewpoints of researchers regarding the various dimensions of HR Flexibility and because of the expressed criticisms about the incomprehensiveness of the discussed dimensions, the further investigation seemed necessary. This study tried to provide a novel domestic framework to seal the present research gap.
Methods: This survey-exploratory research is both applied and qualitative. Its statistical population of comprised of a group of experts including human resource management executives and experts in banks as well as university professors. Adopting the Targeted sampling method, some of the participants were selected as the statistical sample and were interviewed consequently. The selection of experts and data collection via interviewing them occurred until the theoretical saturation was reached. Finally, six experts were interviewed. Thematic analysis was then used to analyze the gathered qualitative data.
Results: Analyzing the data obtained from the conducted interviews, 79 initial themes were extracted. The identified themes were classified into 27 general categories called Main Themes and then into 5 dimensions by paying close attention to the similarities and differences among them.
Conclusion: This study could eventually put forward a five-dimensional model in the field of human resource flexibility in the banking industry. Flexibility in human resource management activities, perceptual-cognitive flexibility, skill flexibility, individual and organizational learning, and behavioral flexibility were the dimensions of this model.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Human resources flexibility
  • Human resource management activities flexibility
  • Perceptual-cognitive flexibility
  • Skill flexibility
  • Behavioral flexibility

مراجع

آیباغی اصفهانی، سعید؛ غفوریان شاگردی، امیر؛ الهی، رامین (۱۳۹7). رهبری تضایف‌گرانه، رویکردی فرانوگرا در راستای انعطاف‏پذیری منابع انسانی و آوای کارکنان، نشریه مدیریت فردا، 17(55)، 17- 30.
رستگار، محمدعلی؛ حکمی نسب، سعید (۱۳۹۵). بررسی تأثیر مدیریت استعداد بر انعطاف‏پذیری منابع انسانی. سومین کنفرانس جهانی مدیریت، اقتصاد حسابداری و علوم انسانی در آغاز هزاره سوم، شیراز، 30 اردیبهشت 1395.
رمضانی، یوسف؛ دامغانی، الهه؛ ایمانی، المیرا (۱۳۹۵). تحلیل مدل تناسب و انعطاف‏پذیری مدیریت استراتژیک منابع انسانی. سومین کنفرانس اقتصاد و مدیریت کاربردی با رویکرد ملی، بابلسر، 25 تیر 1395.
صحت، سعید؛ ایزدپناه، بهروز؛ قربانی پاجی، عقیل (1398). اثر انعطاف‏پذیری منابع انسانی بر اثربخشی سازمانی با نقش میانجی رفتار شهروندی سازمانی در شرکت بیمه ایران. نشریه مدیریت بهره‏وری، 13(48)، 143-180.
مصیبی راد، مریم؛ قلاوندی، حسن؛ حسن بگلو، صمد (۱۳۹۵). بررسی رابطه هوش سازمانی و فضیلت سازمانی با انعطاف‏پذیری منابع انسانی. چهارمین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‏های کاربردی در مدیریت و حسابداری، تهران، دانشگاه شهید بهشتی، 25 شهریور 1395.
نیلی پورطباطبایی، سیداکبر؛ امیدوار، حمیده (۱۳۹۶). ارزیابی انعطاف‏پذیری منابع انسانی در تسهیم دانش در سازمان‏های دولتی مطالعه موردی: بانک ملی. دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و حسابداری، تهران، 14 تیر 1396.
یزدی بالاجاده، مسلم؛ گروسی، امیر (۱۳۹۶). تعیین تأثیر انعطاف‏پذیری منابع انسانی بر عملکرد شغلی (مورد مطالعه: بانک پارسیان استان تهران). اولین کنفرانس ملی پژوهش‏های نوین ایران و جهان در مدیریت، اقتصاد و حسابداری و علوم انسانی، شیراز، 28 اردیبهشت 1396.
References
Albrecht, K. (2009). Organizational Intelligence & Knowledge Management: Thinking outside the Silos.
Aybaghi Esfahani, S., Ghafourian Shagerdi, A. & Elahi, R. (2019). Synergistic leadership, post-modern approach to human resource flexibility and voice behavior. Modiriyat Farda, 17(55), 17-30. (in Persian)
Beltrán-Martín, I., Roca-Puig, V., Escrig-Tena, A. & Bou-Llusar, J. C. (2008). Human resource flexibility as a mediating variable between high performance work systems and performance. Journal of Management, 34(5), 1009–1044.
Bhattacharya, M., Gibson, D. E. & Doty, D. H. (2005). The effects of flexibility in employee skills, employee behaviors, and HR practices on firm performance. Journal of Management, 31, 622-640.
Camps, J., Oltra, V., Aldas-Manzano, J., Buenaventura-Vera, G., Torres-Carballo, F. (2015). Individual Performance in Turbulent Environments: The Role of Organizational Learning Capability and Employee Flexibility. Human Resource Management, 55(3), 363-383.
De La Lastra, S. F. P., Martin-Alcazar, F., & Sanchez-Gardey, G. (2014). Functional flexibility in human resource management systems: Conceptualization and measurement. International Journal of Business Administration, 5(1), 1-14.
Do, B. R., Yeh P.W., Madsen, J. (2016). Exploring the relationship among human resource flexibility, Organizational innovation and adaptability culture. Chinese Management Studies, 10(4), 657-674.
Ketkar, S., Sett, P.K. (2009). HR flexibility and firm performance: analysis of a multi-level causal model. International Journal of Human Resource Management, 20(5), 1009-1038.
Kumari, I. G., & Pradhan, R. K. (2014). Human resource flexibility and organizational effectiveness: role of organizational citizenship behaviour and employee intent to stay. International Journal of Business and Management Invention, 3(11), 43-51.
Martinez-Sanchez, A., Perez, M.p., de-Luis-Carnicer, P., Vela-Jimenez, M.J. (2007). Telework, human resource flexibility and firm performance. Journal of New Technology, Work and Employment, 22(3), 208-223.
Martinez-Sanchez A., Vela-Jimenez, M.J, Perez, P.M., de-Luis-Carnicer, P. (2009). Innovation and labour flexibility: A Spanish study of differences across industries and type of innovation. International Journal of Manpower, 30(4), 360-376.
Mosayebirad, M., Ghalavandi, H. & Hassanbaglu, S. (2016). Investigating the relationship between organizational intelligence and human resource flexibility. Fourth International Conference on Applied Research in Management and Accounting, Shahid Beheshti University, Tehran, 15th September 2016. (in Persian)
Ngo, H.Y., Loi, R. (2008). Human resource flexibility, organizational culture and firm performance: An investigation of multinational firms in Hong Kong. International Journal of Human Resource Management, 19(9), 1654-1666.
Nilipour Tabatabaei, S.A. & Omidvar, H. (2017), Assessing human resources flexibility in knowledge sharing in government organizations Case study: Bank Melli. Second International Conference on Management and Accounting, Tehran, 6th July 2017.
 (in Persian)
Pradhan, R. K., Kumar, U. (2017). Human resource flexibility and organisational ffectiveness mediating role of organisational citizenship behavior. International Journal of Human Resources Development and Management, 174(3/4), 282-300.
Ramezani, Y., Damghani, E. & Imani, E. (2016). Analysis of the model of fitness and flexibility of strategic human resource management. Third National Conference on Applied Economics and Management, Babolsar, 15th July 2016. (in Persian)
Rastegar, M.A. & Hokminasab, S. (2016). Investigating the effect of talent management on human resource flexibility. Third Global Conference on Management, Economics, Accounting and Humanities at the Beginning of Third Millennium Conference, Shiraz, 19th May 2016. (in Persian)
Sehat, S., Izadpanah, B. & Ghorbani Paji, A. (2019). The Effect of Human Resource Flexibility on Organizational Effectiveness with Respect to Organizational Citizenship Behavior: Iran Insurance Company. Quarterly Productivity Management (Beyond Management), 13(48), 143-180. (in Persian)
Storey, J., Wright, M.P. & Ulrich, D. (2019). Strategic human resource management. (First published), Routledge, New York.
Úbeda-García, M., Claver-Cortés, E., Marco-Lajara, B., & Zaragoza-Sáez, P. (2017). Human resource flexibility and performance in the hotel industry: The role of organizational ambidexterity. Personnel Review, 46(4), 824-846.
Úbeda-García, M., Claver-Cortés, E., Marco-Lajara, B., Zaragoza-Sáez, P., & García-Lillo, F. (2018). High performance work system and performance: Opening the black box through the organizational ambidexterity and human resource flexibility. Journal of Business Research, 88, 397-406.
Way, S. A., Tracey, J. B., Fay, C. H., Wright, P. M., Snell, S. A., Chang, S., & Gong, Y. (2015). Validation of a multidimensional HR flexibility measure. Journal of Management, 41(4), 1098-1131.
Way, S. A., Wright, P. M., Tracey, J. B., Isnard, J. F. (2018). HR flexibility Precursors and the contingent impact on firm financial performance. Human Resources Management, 57(2), 567-582.
Wright, P.M. & Snell, S.A. (1998). Toward a unifying framework for exploring fit and flexibility in strategic human resource management. Academy of Management Review, 23(4), 756-772.
Yazdi Balajadeh, M. & Garoosi, A. (2017). Determining the effect of human resource flexibility on job performance (Case study: Parsian Bank, Tehran Province), First National Conference on Iran and World New Researches in Management, Economics, Accounting and Humanities, Shiraz, 18th May 2017.
Zhang, B. (2019). Human resource change-agent role, state ownership, and employee behavioural flexibility, Asia Pacific Journal of Human Resources, 58(2), 268-288.
Zolin, R., Kuckertz, A. & Kautonen, T. (2011). Human resource flexibility and strong ties in entrepreneurial teams. Journal of Business Research, 64(10), 1097-1103.
مدیریت دولتی
دوره 14، شماره 1
1401
صفحه 29-52

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار