مطالعه و مقایسۀ پاسخگویی مالی دولت در چهار دورۀ ریاست جمهوری پس از انقلاب اسلامی با استفاده از تحلیل گفتمان انتقادی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حسابداری، دانشکدۀ مدیریت دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 استادیار گروه مدیریت دولتی، دانشکدۀ مدیریت دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 کارشناس ارشد حسابداری، دانشکدۀ مدیریت دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

تحقق پاسخگویی، ضامن سلامت عملکرد دولت حاکم بر کشورهاست. این مقاله در رابطه با بررسی ماهیت پاسخگویی مالی دولت­ پس از انقلاب اسلامی، به تحلیل نظرهای چند رئیس جمهور با محوریت مسائل اقتصادی از بعد کیفی می­پردازد. روش تحقیق، استفاده از مدل تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف بوده و با لحاظ کردن فضای سیاسی، وضعیت اقتصادی روز و نیروهای ایدئولوژیک حاکم بر جامعه، مواضع و چگونگی واکنش هر دولت در برابر عملکرد اقتصادی خویش را مشخص می­کند. جامعة اطلاعاتی، گزیدة سخنان چاپ شده در روزنامۀ اطلاعات از رؤسای جمهور در چهار دورة مختلف است که دوازده متن طی سال‌های 1360 تا 1392 برای نمونه و بر مبنای روش نمونه‌گیری اشباع تئوریک انتخاب شده ­است. نتایج نشان می­دهد با توجه به نوع‌شناسی انواع گفتمان­های مطالعه‎شده، رویکرد هر دولت برای پاسخگویی در قبال عملکرد اقتصادی خود با توجه به وضعیت سیاسی و بافت اجتماعی حاکم در آن دوره، از لحاظ ماهیت متفاوت است، ولی در مجموع روند به‌نسبت یکنواختی را در حمایت از نتایج اقدامات خود داشته و با نگاهی منتقدانه نسبت به عملکرد دولت­های پیشین به مقایسة عملکرد خود با آنها پرداخته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The study and Comparison of Government Financial Accountability In four presidencies after the Islamic Revolution, using critical discourse analysis

نویسندگان [English]

  • mohammad moradi 1
  • abbas nargesian 2
  • hanieh akhavan 3
1 Assistant Prof of Accounting, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Assistant Prof. of Public Administration, University of Tehran, Tehran, Iran
3 MSc. Accounting, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

The accountability ensures the health of the governments in countries. This paper is the qualitative analysis of Comments Presidents about macroeconomic issues to explore financial accountability of governments after the Islamic Revolution. Method research is based on the Fairclough's critical discourse analysis model considering the political and economic conditions and the ruling ideological forces on the community to distinguish positions governments for the economic performance and their reactions to the results obtained. The Statistical population is the president's comments in four different presidencies which are published in the Etelaat newspaper. 12 texts were selected over the years 1360 to 1392, as samples that based on theoretical saturation method of sampling. The results show according to the discourse types which studied, government's accountability for economic performance had substantial differences with regard to requirements of the political and social fabric of its time, but they have had steady process in support of conditions and the results obtained from their actions also critical view to the previous governments performance compared their performance with them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • critical discourse analysis
  • financial accountability
  • presidency
آقاگل‎زاده، ف. (1385). تحلیل گفتمان انتقادی: توسعۀ تحلیل گفتمان در زبان شناسی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
باباجانی، ج. (1380). مسئولیت پاسخگویی و کنترل‎های داخلی در بخش عمومی (قسمت اول). ماهنامۀ حسابدار، 16(146)، 27-22.
باباجانی، ج. (1381). مسئولیت پاسخگویی و کنترل‎های داخلی در بخش عمومی. ماهنامۀ حسابدار، 17(147)، 30-27.
باباجانی، ج. (1388). امکان‎سنجی تحول در نظام حسابداری و گزارشگری مالی دانشگاه‎های دولتی ایران، فصلنامۀ بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 16(2)، 20-3.
باباجانی، ج. (1391). نقش تفکر سیستمی در تحلیل نظام پاسخگویی و خرده نظام‎های تشکیل‎دهنده، مجموعه مقالات کرسیهای نظریهپردازی در دانشگاه علامه طباطبایی، (285)، 238-213.
باباجانی، ج. (1392). عوامل و محرک‎های تحول در نظام پاسخگویی مالی و عملیاتی بخش عمومی ایران، فصلنامۀ مطالعات تجربی حسابداری مالی، 11(37)، 37-1.
باباجانی، ج.، دهقان، ح. (1384). نقش حسابداری و گزارشگری مالی دولتی در ایفا و ارزیابی مسئولیت پاسخگویی از منظر پاسخگویان و پاسخ خواهان.مجلۀ مطالعات تجربی حسابداری مالی،3 (12)، 26- 1.
زارعی، ب.، غلامی، ر. (1390). استانداردهای بین‎المللی حسابداری بخش عمومی، مجلۀ حسابرس، (55)، 151-137.
صالحی‎زاده، ع. (1390). درآمدی بر تحلیل گفتمان میشل فوکو؛ روش‎های تحقیق کیفی، مجلۀ معرفت فرهنگی اجتماعی، 2(3)، 141-113.
صفار، م. ج.، رحیمیان، ن. (1379). اهداف گزارشگری مالی دولت مرکزی. تهران: سازمان‌ حسابرسی‌ مرکز تحقیقات ‌تخصصی‌ حسابداری ‌و حسابرسی.
بهرام‎پور، ش. (1379). تحلیل انتقادی گفتمان، تهران: دفتر مطالعات و توسعۀ رسانه‎ها.
فقیهی، ا. (1380). نظام‎های پاسخگویی در بخش دولتی: دیدگاهی تطبیقی، فصلنامۀ مطالعات مدیریت، 8 (29)، 70-53.
مهدوی، غ.م. (1379). نظام پاسخگویی و حسابداری دولتی در ایران، فصلنامۀ حسابرس، (7)، 43-38.
Aghagolzadeh, F. (2006). Critical discourse analysis: Development of discourse analysis in linguistics. Tehran: Scientific and cultural publication. (in Persian)
Ahmed, Z., Guo, C., Kabir, H. & Narayan, A.(2016). Use of Public Accountability Index (PAI) to assess the accountability practices of New Zealand Universities. The 8th Asia-Pacific Interdisciplinary Research in Accounting (APIRA) Conference, 13 – 15 July 2016, RMIT, Melbourne.
Babajani, J. (2001). Accountability and internal controls in the public sector Auditting (part one). Monthly Journal of Accountant, 16(146): 22-27.
(in Persian)
Babajani, J. (2002). Accountability and internal controls in the public sector Auditting. Monthly Journal of Accountant, 17(147), 27-30. (in Persian)
Babajani, J. & Dehghan, H. (2005). The role of public accounting and public finance reporting in assessing the responsibility of respondents from the perspective of accounters and accountee. Journal of Empirical Financial Accounting Studies, 3 (12), 1-26. (in Persian)
Babajani, J. (2009). Feasibility study on the evolution of the accounting and financial reporting system of Iran's public universities. Quarterly Journal of Accounting and auditing reviews, 16(2), 3-20. (in Persian)
Babajani, J. (2012). The role of system thinking in analyzing accountability and sub-systems. Journal of the Proceedings of Theatrical Sessions at Allameh Tabatabaee University, (285), 213-238. (in Persian)
Babajani, J. (2013). Factors and The drivers of change in the financial and operational accountability system in Public sector of Iran. Quarterly Journal of Empirical Financial Accounting Studies, 11(37), 1-37.
(in Persian)
Faghihi, A. (2001). Accountability systems in Public sector comparative perspective. Management studies magazine, (29-30), 53-70.
(in Persian)
Fairclough, N. (2000). Critical discourse analysis. (F. Piran, Trans.). Tehran: Studies and media researches center. (in Persian)
George A. B. (2003). Public Service Performance Perspectives on Measurement and Management, England: Cambridge University Press.
Glynn, J. (1993). Public Sector Financial Control and Accounting. Blackwell Published, (2), 45-63.
Ijiri, U. (1983). On the Accountability-Based Conceptual Framework of Accounting. Journal of Accountintig and Public Policy, 2(2), 75-81.
Mahdavi, Gh. (2000). Accountability and government accounting in Iran. Auditor magazine, 7, 38-43. (in Persian)
Nor Zaini, Z. & Kuppusamy, S. & Zaherawati, Z. (2015). Diminishing Obligations of Local Government: Effect on Accountability and Public Trust. Procedia - Social and Behavioral Sciences, (211), 255-259.
Saffar, M.J. & Rahimian, N. (2000). Central government financial reporting purposes. Tehran: Audit organization Center for Specialist Accounting and Auditing. (in Persian)
Salehizadeh, A. (2011). An Introduction to Michel Foucault's Discourse Analysis; Qualitative research methods. Ma'rifat-i Farhangi Ejtemaii magazine, 2(3),113-141. (in Persian)
Schmidt, U. & Günther, T. (2016). Diminishing Obligations of Local Government: Effect on Accountability and Public Trust, Management Review Quarterly, 66(4), 235-265.
Stewart, J.D. (1996). The role of Information in Public Accountability. Issues in Public sector Accounting, Oxford: Philip Allan, 5, 13-34.
Zareie, B. & Gholami, R. (2011). The public sector accounting international standards. Auditor magazine, 55, 137-151. (in Persian)