طراحی مدل اجتناب از نادانشی و ناآگاهی در خط‌مشی‌‏گذاری مدیریت آب

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

استاد، گروه خط‌مشی‌‌گذاری و اداره امور عمومی، دانشکدۀ مدیریت دولتی و علوم سازمانی، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

10.22059/jipa.2025.391977.3671

چکیده

هدف: هدف این پژوهش طراحی مدلی برای اجتناب از نادانشی و ناآگاهی در فرایند خط‌مشی‌گذاری مدیریت آب است. این مدل به‌منظور شناسایی موانع شناختی، اطلاعاتی و ارتباطی و ساختاری و سازمانی، در اتخاذ تصمیمات مؤثر در خط‌مشی‌گذاری مدیریت منابع آب طراحی شده است و به‌دنبال ارتقای کیفیت تصمیم‌گیری‌ها از طریق کاهش نادانشی وعدم آگاهی (جهل) در فرایندهای مدیریتی است.
روش: پژوهش حاضر از نظر مبانی فلسفی، در چارچوب پارادایم تفسیری قرار دارد و رویکرد آن به‌صورت استقرایی ـ قیاسی است. استراتژی این پژوهش از نوع نظریۀ داده‌بنیاد چندگانه (نسخه گلدکل و کرونهلم) انتخاب شده است. برای جمع‌آوری داده‌ها، از ابزار مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته استفاده شده است. تعداد مشارکت‌کنندگان این پژوهش، بر اساس روش نمونه‌گیری نظری، ۱۹ نفر از خبرگان خط‌مشی‌گذاری و مدیران مطلع و باتجربه در صنعت آب انتخاب شده‌اند. در نهایت، برای ارزیابی کیفیت پژوهش، از سه شاخص مقبولیت استفاده شده است.
یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که نادانشی و ناآگاهی در خط‌مشی‌گذاری مدیریت آب، به‌طور عمده از عواملی همچون کمبود اطلاعات دقیق و به‌روز، نبود سامانه‌های مؤثر جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها، ضعف در تحلیل داده‌ها و تخصص محدود خط‌مشی‌گذاران و همچنین، ضعف در ارتباطات بین سازمان‌ها و ذی‌نفعان مختلف نشئت گرفته است. علاوه‌براین، عواملی مانند پیچیدگی‌های فنی و تکنولوژیکی، مشکلات اقتصادی و سیاسی نیز در بسیاری از موارد، موجب اتخاذ تصمیم‌های نادرست یا ناقص در زمینۀ مدیریت منابع آب می‌شوند.
نتیجه‌گیری: مدل طراحی‌شده برای اجتناب از نادانشی و ناآگاهی در خط‌مشی‌گذاری مدیریت آب، می‌تواند در بهبود فرایندهای تصمیم‌گیری نقشی حیاتی ایفا کند. این مدل با شفاف‌سازی اطلاعات، تقویت تعاملات میان ذی‌نفعان، بهبود فرایندهای ارتباطی و تحلیلی و ایجاد سازوکارهای مؤثر برای جمع‌آوری و تحلیل داده‌های مرتبط با منابع آب، به مدیریت بهتر منابع آب کمک خواهد کرد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که یکی از مهم‌ترین مشکلات در مدیریت منابع آب، فقدان اطلاعات دقیق و به‌روز و استفادۀ ناکافی از ابزارهای نوین تحلیل اطلاعات است که در کنار موانع اقتصادی و گاه سیاسی‌کاری، به سیاست‌گذاری‌های ناکارآمد منجر می‌شود. از این رو، به‌کارگیری این مدل می‌تواند به کاهش این کمبودها کمک کند و فرایند تصمیم‌گیری را دقیق‌تر و مؤثرتر سازد. ضمن تأیید شرایط نامناسب اقلیمی و کاهش بارش که بر تمامی امور مدیریتی مرتبط با آب تأثیر دارد، استفاده از این مدل می‌تواند در کاهش نادانشی و ناآگاهی در خط‌مشی‌گذاری مدیریت آب نقش مهمی ایفا کند. این مدل همچنین در راستای حفظ منابع آب و بهبود پایداری آن‌ها در بلندمدت، به‌ویژه در مواجهه با چالش‌های تغییرات اقلیمی، رشد جمعیت و افزایش تقاضا، اهمیت زیادی دارد. علاوه‌براین، به‌کارگیری این مدل نه‌تنها موجب بهبود کیفیت تصمیم‌گیری‌ها در زمینه مدیریت آب می‌شود، بلکه می‌تواند به ایجاد خط‌مشی‌های پایدار، جامع و بلندمدت کمک کند که در برابر تغییرات محیطی و اقتصادی، انعطاف‌پذیری لازم را داشته باشند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Designing a Model for Avoiding Non – knowledge and Ignorance in Water Management Policy-Making

نویسنده [English]

  • Abbas Monavvarian
Prof., Department of Public Policy and Administration, Faculty of Public Administration and Organizational Sciences, College of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Objective
This study aims to design a comprehensive and practical model for reducing ignorance and non-knowledge in the water management policymaking process. In complex policy environments such as water governance, decision-makers frequently face uncertainties, fragmented information, and institutional blind spots. The proposed model is intended to address cognitive, informational, communicational, structural, and organizational barriers that hinder the formulation of effective water policies. By identifying and mitigating the sources of ignorance and non-knowledge, the model seeks to improve the overall quality, precision, and adaptability of decisions in water resource management. This work contributes to the growing body of knowledge on policy intelligence, organizational learning, and adaptive governance.
Methods
This research is situated within the interpretive paradigm and follows a hybrid inductive–deductive logic. The methodological strategy is based on the multi-grounded theory approach, specifically the version developed by Goldkuhl and Cronholm. Data were collected through semi-structured interviews, allowing for flexibility while maintaining a structured line of inquiry. Using theoretical sampling, 19 key informants—including senior experts, policymakers, technical advisors, and experienced managers in the water sector—were selected. The study applied three methodological quality criteria to ensure the credibility, transferability, and dependability of findings.
 
Results
The findings reveal that ignorance and non-knowledge in the water policymaking process are often systemic and multifaceted. They originate from a lack of reliable and timely data, inadequate information-sharing mechanisms, weak analytical capabilities within public institutions, and limited access to interdisciplinary knowledge. Additional factors include low stakeholder involvement, fragmented communication among governing bodies, and insufficient integration of scientific knowledge into policy processes. The presence of economic pressures and political interference further compounds these challenges, leading to reactive rather than proactive policymaking. Moreover, rapidly changing environmental conditions and technological complexities exacerbate uncertainty and risk in decision-making processes.
Conclusion
The proposed model presents a systematic approach to overcoming these challenges by improving knowledge flows, fostering institutional coordination, and promoting evidence-based decision-making. It advocates for the use of modern data analytics, participatory governance practices, transparent information infrastructures, and continuous learning mechanisms. The model not only strengthens the internal capacities of policymaking institutions but also builds resilience in the face of climate change, population growth, and increasing water demand. It is particularly valuable in regions facing water stress and high variability in hydrological conditions. By embedding the principles of adaptive management and informed deliberation, this model supports the development of sustainable, inclusive, and future-ready water policies. It enhances the capability of institutions to learn from past failures, anticipate emerging risks, and respond flexibly to change. Ultimately, the model contributes to a governance framework that reduces ignorance, supports long-term planning, and ensures the preservation and equitable distribution of water resources.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ignorance
  • Non-knowledge
  • Policy making
  • Water management

مراجع

اسکوهی، مائده؛ اسماعیلی، کاظم (1400). تحلیلی بر نظریه‌های حکمرانی و مدیریت منابع آب در ایران، آب و توسعه پایدار، 8(1)، 1-10.
اسلامی، روح‌الله؛ رحیمی، احمد (1398). سیاست‌گذاری و بحران آب در ایران. فصلنامه سیاست‌گذاری راهبردی و کلان، 7(27)، 410- 435.
پذیرش، حدیثه؛ نظری، بیژن؛ ستوده‌نیا، عباس (1402). ارزیابی راه‏‌کارهای ارتقای بهره‌وری آب در محدوده بالادست و پایین دست شبکه آبیاری قزوین، مجله مدیریت آب و آبیاری، 13(1)، 141- 156.
خاتمی، سیده سمیه؛ بوزرجمهری، خدیجه؛ زرین، آذر؛ فال سلیمان، محمود (1401). واکاوی مطالعات مدیریت منابع آب در ایران و جهان. جغرافیا و مخاطرات محیطی،11(2)، 251- 271.
خسروی‌پور، بهمن؛ زنگنه، مریم و خدامرادپور، محمد (1397). بحران آب و خشکسالی (چالش‌‏ها و راه‌‏کارها). پژوهش در هنر و علوم انسانی، 3(4)، 34-45.
خلیلی، داور (1395). چالش‌‏های فراروی مدیریت منابع آب در شرایط خشکسالی در ایران. پژوهش‌های راهبردی در علوم کشاورزی و منابع طبیعی، 1(2 )، 149-164.
سلیمی، جلیل و مکنون، رضا (1397). فراتحلیل کیفی پژوهش‌های علمی ناظر بر مسئله حکمرانی در ایران. مجله مدیریت دولتی.  10(1)، 1-30.
صادقی، ح.، اکبری، م. و شاطریان، م. (۱۳۹۸). تأثیر آلودگی هوا بر سلامت عمومی: مطالعه موردی تهران. چشم‌‌اندازهای سلامت محیط زیست، ۱۲۷(۵)، ۵۴۰-۵۴۸.
نوری، سید هدایت‌اله؛ جمشیدی، علیرضا؛ جمشیدی، معصومه؛ هدایتی مقدم، زهرا؛ فتحی، عفت (1392). تحلیل عوامل فرهنگی و اجتمادی مؤثر بر نگرش کشاورزان دربارة مدیریت آب زراعی. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 44 (4)، 645-655.
یگانگی، سیدکامران و احمدی، جلال (1398). چالش‏‌های استراتژیک بحران آب (مطالعه موردی: جمهوری اسلامی ایران). چهارمین همایش ملی دانش و فناوری علوم کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست ایران
 
References
Balmer, A. (forthcoming). Political Economy of Ignorance. Journal of Social Theory.
Barry, A. (2006). Political Machines: Governing a Technological Society. The Athlone Press.
Bataille, G. (2001). The Accursed Share, Volume 1: Consumption. Zone Books.
Boin, A., 't Hart, P. & McConnell, A. (2009). Crisis exploitation: political and policy impacts of framing contests. Journal of European public policy, 16(1), 81-106.
Böschen, S., Kastenhofer, K., Rust, I., Soentgen, J., & Wehling, P. (2010). Scientific nonknowledge and its political dynamics: The cases of agri-biotechnology and mobile phoning. Science, Technology, & Human Values, 35(6), 783-811.
Boswell, C. (2009). The Political Uses of Expert Knowledge: Immigration Policy and Social Research. Cambridge University Press.
Dedieu, F. (2022). Cover-ups as Organizational Ignorance: The Illusion of Knowledge in France's Pesticide Regulations. Science as Culture ,31(4), 223-247.
Douglas, M. (1986). How Institutions Think. Syracuse University Press.
Ericson, R. & Doyle, A. (2004). The role of insurance in managing incalculable risks. Journal of Risk Management.
Essén, A., Stern, A. D., Haase, C. B., Car, J., Greaves, F., Paparova, D., Vandeput, S., Wehrens, R., & Bates, D. W. (2022). Health app policy: International comparison of nine countries' approaches. NPJ Digital Medicine, 5(1), 31.
Ettinger, G. (2022). Environmental Justice Issues Are Often Accompanied by Knowledge Conflicts. Ethnographic Study, Science as Culture, 23 (3), 321-339.
Fonseca, P. F., Ribeiro, B. E. & Nascimento, L. F. (2022). Demarcating patriotic science on digital platforms: Covid-19, chloroquine and the institutionalisation of ignorance in Brazil. Science as Culture, 31(4), 530-554.
Frickel, S. & Vincent, M. (2007). Science, Risk, and Society: A Critical Introduction. Palgrave Macmillan.
Frickel, S. & Vincent, M. (2007). The Political Economy of the Environment: Democracy, Globalization, and the Politics of Change. Polity Press.
Fricker, M. (2007). Epistemic Injustice: Power and the Ethics of Knowing. Oxford University Press.
Galliston, P. (1989). Anti-epistemology and the Difficulties of Knowledge. Cambridge: Cambridge University Press.
Geertz, C. (1973). The Interpretation of Cultures: Selected Essays. Basic Books
Greco, M. (2005). The Social Life of Knowledge: Knowledge, Normativity and Power in Science and Technology. University of Edinburgh Press.
Greco, M. (2005). The Theory of Non-Knowledge: Beyond Epistemology. Routledge.
Gross, M. (2007). Ignorance and the Construction of Knowledge in Science. Journal of Social Issues, 63(3), 600–618.
Gross, M. (2007). Ignorance and the Social Order. Oxford University Press.
Gross, M. (2010). Ignorance: The History of an Idea. University of Chicago Press.
Gross, M. (2010). The Politics of Knowledge: The Relationship Between Knowledge and Power. Wiley-Blackwell.
Gross, M. (2016). Ignorance and non-knowledge in policy making. Science and Technology Studies.
Habermas, J. (2023). Corona, crisis, and the challenge of ignorance. Political Theory Journal, 44(4), 567-589.
Hannah, A., Tchilingirian, J., Botterill, L. & Attwell, K. (2023). The role of ‘non-knowledge’in crisis policymaking: A proposal and agenda for future research. Evidence & Policy, 19(1), 116-130.
Howlett, M., & Ramesh, M. (2016). Achilles' heels of governance: Critical capacity deficits and their role in governance failures. Regulation & Governance, 10(4), 301–313.
Islami, R. & Rahimi, A. (2019). Policymaking and Water Crisis in Iran. Quarterly Journal of The Macro and Strategic Policies, 7(27), 410-435. doi: 10.32598/JMSP.7.3.5 (in Persian)
Johnson, R. & Dean, D. (2015). Scientific Rigor in Quantitative and Qualitative Research. SAGE Publications.
Khalili, D. (2016). Challenges Facing Water Resources Management under Drought Conditions in Iran. Strategic Research Journal of Agricultural Sciences and Natural Resources, 1(2), 149-164. doi: 10.22047/srjasnr.2016.110542 (in Persian)
Khatami, S. S., Bouzarjomehri, K., Zarrin, A. & Falsolayman, M. (2022). Analysis of Water Resources Management Studies in Iran and the World. Journal of Geography and Environmental Hazards, 11(2), 251-271. doi: 10.22067/geoeh.2022.73891.1136
(in Persian)
Khosravipour, B., Zanganeh, M. & Khodamoradpour, M. (2018). Water Crisis and Drought (Challenges and Solutions). Research in Arts and Humanities, 3(4), 34-45. (in Persian)
Kleinman, D. L., & Suryanarayanan, S. (2013). Dying bees and the social production of ignorance. Science, Technology, & Human Values, 38(4), 492–517.
Krebsner, J. & Cooper, D. (2008). Alternative Criteria for Evaluating Qualitative Research: Acceptability in Place of Traditional Reliability and Validity Measures. Journal of Qualitative Research Methods, 15(3), 45-67
Madani, K., AghaKouchak, A., & Mirchi, A. (2016). Iran’s socio-economic drought: challenges of a water-bankrupt nation. Iranian studies, 49(6), 997-1016.
McConnell, A. (2018). Rethinking wicked problems as political problems and policy problems. Policy & Politics, 46(1), 165–180.
McGoey, L. (2007). Strategic Ignorance: A New Concept in the Sociology of Knowledge. Journal of Political Economy, 15(2), 105-120.
McGoey, L. (2016). Strategic unknowns: Towards a sociology of ignorance. In An introduction to the sociology of ignorance (pp. 1-16). Routledge.
Merton, R. K. (1987). The Sociology of Science: Theoretical and Empirical Investigations. University of Chicago Press.
Mirowski, P. (2011). Science-Mart: Privatizing American Science. Harvard University Press.
Nori, S.H., Jamshidi, A., Jamshidi, M., Hedayati Moghadam, Z. & Fathi, E. (2013). Analysis of Cultural and Social Factors Influencing Farmers' Attitudes towards Water Management (Case study: Shirvan and Chardavol County). Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 44(4), 645-655.
OECD. (2020). Data transparency for sustainable water management policies. Organisation for Economic Co-operation and Development. https://www.oecd.org/environment/water-policy-transparency
Oskouhi, M. & Esmaili, K. (2021). Analysis of Governance Theories and Water Resources Management in Iran. Journal of Water and Sustainable Development, 8(1), 1-10. doi: 10.22067/jwsd.v8i1.88216 (in Persian)
Ottinger, G. (2022). Misunderstanding citizen science: Hermeneutic ignorance in U.S. environmental regulation. Science as Culture, 31(2), 179–201.
Paziresh, H., Nazari, B. & Sotoodehnia, A. (2023). Evaluation of Water Productivity Improvement Strategies in Upstream and Downstream Regions of Qazvin Irrigation Network. Water and Irrigation Management, 13(1), 141-156. doi: 10.22059/jwim.2022.342528.987 (in Persian)
Peters, B. G. & Pierre, J. (2004). Politicization of the civil service: Concepts, causes, consequences. In The politicization of the civil service in comparative perspective (pp. 13-25). Routledge.
Proctor, R. (2022). Agnotology: The Study of Ignorance. Stanford University Press.
Rahimian, M., Rousta, M. and Razzaqian, H. (2015). Evaluation of management strategies for improving water use efficiency of wheat under saline conditions. Journal of Water and Sustainable Development, 1(3), 53-58. doi: 10.22067/jwsd.v1i3.48659 (in Persian)
Roctor, R. N., & Schiebinger, L. (Eds.). (2008). Agnotology: The Making and Unmaking of Ignorance. Stanford University Press.
Salimi, J. & Maknoon, R. (2018). Qualitative Meta-analysis of Scientific Researches Concerning the Issue of Governance in Iran. Journal of Public Administration, 10(1), 1-30. doi: 10.22059/jipa.2018.228757.1945 (in Persian)
Salkeld, R. (2022). The Desire for Ignorance. University of Chicago Press.
Simon, H. A. (1957). Administrative Behavior: A Study of Decision-Making Processes in Administrative Organization (2nd ed.). New York: Free Press.
Smithson, M. (1989). Ignorance and Uncertainty: Emerging Paradigms. Springer-Verlag.
Strassheim, H., & Kettunen, P. (2014). When does evidence-based policy turn into policy-based evidence? Configurations, contexts, and mechanisms. Evidence & Policy, 10(2), 259–277.
Taussig, M. (1999). Defacement: Public Secrecy and the Labor of the Negative. Stanford University Press.
Thrift, N. (1985). Social and Cultural Forms of Ignorance. Sociological Review, 33(2), 97–118.
Thrift, N. (1985). Social Geographies and Economic Change. Polity Press.
UNESCO. (2021). Water and sustainable development: Global perspectives. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. https://www.unesco.org/water-sustainable-development
Vis, B. (2016). Taking stock of the comparative literature on the role of blame avoidance strategies in social policy reform. Journal of Comparative Policy Analysis: Research and Practice, 18(2), 122–137.
World Bank. (2020). The role of technology in water management: Global best practices. https://www.worldbank.org/en/topic/waterresourcesmanagement
Yeganagi, S.K. & Ahmadi, J. (2019). Strategic Challenges of the Water Crisis (Case Study: Islamic Republic of Iran). Fourth National Conference on Agricultural Sciences, Natural Resources and Environmental Science of Iran. (in Persian)
مدیریت دولتی
دوره 17، شماره 3
1404
صفحه 613-652

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار