استاد، گروه رهبری و سرمایه انسانی، دانشکده مدیریت دولتی و علوم سازمانی، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
10.22059/jipa.2024.99160
چکیده
منابع انسانی یکی از سرمایههای مهم و تأثیرگذار در اثربخشی اهداف و مأموریتهای دستگاههای اجرایی است؛ بهطوری که تعالی و سرآمدی منابع انسانی در کنار سایر عوامل، بهعنوان یکی از مهمترین عوامل تعیینکنندۀ تعالی سازمانی بهشمار میرود. بهخاطر رقابت شدید شرکتهای خصوصی، در فضای دولتی و عمومی رقابت برای جذب منابع انسانی نخبه فشردهتر میشود. از طرف دیگر، هر قدر دانش و تکنولوژی سازمان پیچیدهتر و پیشرفتهتر میشود، جذب منابع انسانی و بهویژه کارکنان دانشی، اهمیت بیشتری مییابد. بهطور کلی میتوان این گونه نتیجه گرفت برای اینکه بتوان در صحنۀ رقابت با بقیۀ سازمانها موفق شد، باید در صحنۀ شناسایی، جذب، توسعه، انگیزش و نگهداری و جانشینپروری منابع انسانی تلاش کرد. بدین منظور دستگاههای اجرایی باید از سازوکار مناسبی استفاده کنند تا در راستای استراتژیهای سازمان، منابع انسانی خود را هدایت کنند. مدل تعالی مدیریت منابع انسانی، سازوکار مناسب و مدلی برای ارزیابی تعالی مدیریت منابع انسانی دستگاههای اجرایی است تا تصویر روشن و اطلاعات کمّی و کیفی مناسب، معتبر، سیستماتیک و یکپارچهای از وضعیت تعالی منابع انسانی و عملکرد حوزۀ مدیریت منابع انسانی دستگاههای اجرایی را نشان دهد. این مدل کمک میکند تا تصمیمها و سیاستگذاریهای حوزۀ مدیریت منابع انسانی، به ارتقای سطح تعالی نظام مدیریت منابع انسانی دستگاههای دولتی بینجامد و برای دستگاههای اجرایی روشن کند که تا چه میزان در جهت بالابردن سطح تعالی منابع انسانی خود، برنامهریزی و اقدام مؤثر و اثربخشی را اعمال نمودهاند. در سطح کلان مدل تعالی مدیریت منابع انسانی، زمینۀ ارزیابی و سنجش این مهم را برای سازمان اداری و استخدامی کشور فراهم خواهد نمود تا در اتخاذ تصمیمات و سیاستهای مناسب در سطح ملی و دستگاهی و همچنین، ارزیابی مستمر از عملکرد نظام مدیریت منابع انسانی دستگاهها و شناخت نقاط قوت و ضعف و تعیین حوزههای بهبود و توسعۀ مدیریت منابع انسانی دستگاههای اجرایی یاری نماید. دستگاههای اجرایی بخش دولتی و عمومی سهم بزرگی در مدیریت امور کشور برعهده دارند و لازم است از مدلهای کارآمد در حوزۀ مدیریت منابع انسانی استفاده کنند و با بومیسازی مدلهای جهان، از مدل مناسب برای مدیریت مؤثر منابع انسانی در این سازمانها بهره گیرند. در بسیاری از کشورهای جهان، بخش عمومی همگام با نهضت مدیریت دولتی نوین با تأکید بر اتخاذ رویکردهای مشابه بخش خصوصی با هدف بهبود پاسخگویی و کیفیت خدمات، به پیادهسازی مدلهای مدیریت منابع انسانی و بومیسازی آن روی آورده است. از این جهت، مدل تعالی مدیریت منابع انسانی با بهرهگیری از جوایز و مدلهای بینالمللی و ملی، در مطالعات تطبیقی در حوزۀ ملی و بخش دولتی (36 جایزه و مدل مرتبط)، برای سازمانهای دولتی و عمومی طراحی شده است و امید میرود با چرخۀ سنجش ـ تحلیل ـ بهبود یکپارچه، به تعالی وضعیت منابع انسانی کشور منجر شود. این مدل دارای 3 جهتدهنده، 7 فرایند، 49 نتیجۀ عینی دادهمحور و 10 نتیجۀ نگرشی میباشد.
عنوان مقاله [English]
Human Resource Management Excellence Model in Public Sector
نویسنده [English]
Aryan Gholipour
Professor, Department of Leadership and human capital, Faculty of governmental management And Organizational science, University of Tehran, Tehran, Iran