طراحی مدل شایستگی مهندسان دانش در شهرداری‌ها (مورد مطالعه: شهرداری تهران)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، گروه مدیریت دولتی، دانشگاه پیام نور ، تهران، ایران.

2 دانشیار، گروه مدیریت دولتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

3 استادیار، گروه مدیریت دولتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

10.22059/jipa.2024.379194.3538

چکیده

هدف: امروزه سازمان‌ها به‌دنبال مدیریت مؤثرتر و کاراتر دانش هستند تا دانش سازمان پس از ترک افراد، از دست نرود. نقش مهندس دانش در ثبت تجارب و استخراج دانش ضمنی کارکنان در سازمان، امری بی‌بدیل است. در این راستا یکی از شکاف‌های پیش رو، مدل شایستگی‌های مهندس دانش است. از این رو پژوهش حاضر با هدف احصای شایستگی‌های مهندسان دانش و طراحی مدل آن انجام شد.
روش: این پژوهش کیفی و از نوع کاربردی است. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، از روش تحلیل مضمون و برای رتبه‌بندی شایستگی‌های مهندسان دانش، از آزمون فریدمن استفاده شد. تحلیل مضمون استفاده شده در این پژوهش، از نوع قالب مضامین است. در این روش از ابزار مصاحبه برای استخراج مضامین فرعی و اصلی استفاده شده است. برای انجام این کار، در مرحله اول با تعدادی از متخصصان و مهندسان دانش در شهرداری تهران، جلسه‌های مصاحبه برگزار شد و پس از شناسایی شایستگی‌های اصلی و مؤلفه‌های مهندسان دانش و بر اساس نتایج مصاحبه، مدل شایستگی مهندسان دانش در شهرداری تهران طراحی و تبیین شد. در ادامه، اعتبار این مدل بر اساس نظرسنجی از خبرگان و مدیران دانش سنجیده شد و اولویت‌بندی شایستگی‌ها انجام گرفت. نمونه آماری پژوهش حاضر، در مرحلۀ نخست برای شناسایی شایستگی‌ها، ۱۷ نفر از مهندسان دانش در شهرداری تهران و در مرحلۀ دوم، یعنی اعتبارسنجی و رتبه‌بندی شایستگی‌ها، ۱۰ نفر از خبرگان و مدیران دانش بود که به‌روش نمونه‌گیری گلولۀ برفی انتخاب شدند. در مرحلۀ نخست، از مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته به‌منظور جمع‌آوری داده‌ها و در مرحلۀ دوم، از ابزار پرسش‌نامه برای تعیین اعتبار مدل و از پایایی بازآزمون برای محاسبۀ پایایی مصاحبه‌های انجام گرفته استفاده شد.
یافته‌ها: پس از تحلیل مضامین مصاحبه‌های انجام‌گرفته، ۱۱۳ کد باز و ۲۴ مضمون فرعی، در قالب چهار مضمون اصلیِ شایستگی‌های مدیریتی، شایستگی‌های درون فردی و شخصیتی، شایستگی‌های میان فردی و ارتباطی و شایستگی‌های فنی و تخصصی به‌دست آمد. شاخص‌های شایستگی‌های مدیریتی عبارت‌اند از: مدیریت زمان، دانش مدیریتی، داشتن مسئولیت در سازمان (پُست مدیریتی)، مدیریت جلسه و انگیزه‌بخشی. شاخص‌های شایستگی‌های درون فردی و شخصیتی عبارت‌اند از: شایستگی‌های ادراکی، امانت‌داری، کاریزما، انعطاف‌پذیری، علاقه‌مندی، برون‌گرایی، روحیۀ جهادی، انضباط کاری و حافظۀ قوی. شاخص‌های شایستگی‌های میان فردی و ارتباطی عبارت‌اند از: شایستگی‌های ارتباطی، بی‌طرفی، مهارت مذاکره، اعتمادسازی، شنود مؤثر، کار تیمی و هوش اجتماعی و شاخص‌های شایستگی‌های فنی و تخصصی عبارت‌اند از: شایستگی‌های تخصص کاری، مستندنگاری و دانش فنی. نتیجۀ آزمون فریدمن برای رتبه‌بندی شایستگی‌های مهندسان دانش نشان می‌دهد که از نگاه مدیران دانش، شایستگی‌های میان فردی و ارتباطی، بیشترین اهمیت را دارد و پس از آن، به‌ترتیب شایستگی‌های درون فردی و شخصیتی، شایستگی‌های فنی و تخصصی و شایستگی‌های مدیریتی در رده‌های بعدی قرار دارند.
نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش به‌عنوان مبنایی برای مدیران شهرداری‌ها، در حوزۀ مدیریت دانش، هنگام انتخاب مهندسان دانش بسیار مؤثر است و موجب ارتقای سطح کیفی فرایند مدیریت دانش از طریق استفادۀ مؤثر از منابع انسانی خواهد بود. همچنین نتایج این پژوهش و شایستگی‌های مندرج در مدل به‌دست‌آمده، می‌تواند به برنامه‌های توسعۀ این شایستگی‌ها و برنامه‌های آموزشی در حوزۀ مدیریت دانش در شهرداری‌ها، جهت‌دهی مناسبی دهد و بر اثر بخشی برنامه‌های مذکور بیفزاید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Designing and Explaining the Competence Model of Knowledge Engineers in Municipalities (Study Case: Tehran Municipality)

نویسندگان [English]

  • Amin Seyyed Nosrati 1
  • Zahra Foroutani 2
  • Atyieh Bohrani 3
1 MSc., Department of Public Administration, Payam Noor University, Tehran, Iran.
2 Associate Prof., Department of Public Administration, Payam Noor University, Tehran, Iran.
3 Assistant Prof., Department of Public Administration, Payam Noor University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Objective
In today's fast-paced organizational environment, effectively managing knowledge is critical to ensure that valuable insights and expertise are not lost when employees leave. The role of a knowledge engineer is pivotal in capturing and codifying the tacit knowledge held by employees, making it accessible and preserving it within the organization. Despite its importance, there is a significant gap in the literature concerning the competence model for knowledge engineers. Therefore, this research was undertaken with the objective of identifying and calculating the essential competencies of knowledge engineers and designing a comprehensive model to guide their role within organizations.
Methods
This study is a qualitative, applied research project. The data were analyzed using thematic analysis, and the competencies of knowledge engineers were ranked using Friedman's test. The thematic analysis conducted in this research follows a thematic format approach, where interviews are the primary tool for extracting both main and secondary themes. In the initial stage, interview sessions were conducted with a group of experts and knowledge engineers from the Tehran Municipality. The primary competencies and components of knowledge engineers were identified based on these interviews, leading to the development and explanation of a competence model specifically for knowledge engineers within the Tehran Municipality. The validity of this model was then assessed through a survey of experts and knowledge managers, and the competencies were subsequently prioritized. The statistical sample in the first stage comprised 17 knowledge engineers from the Tehran Municipality, while in the second stage, involving the validation and ranking of competencies, the sample included 10 experts and knowledge managers. These participants were selected using the snowball sampling method. Data collection in the first stage was conducted through semi-structured interviews, while in the second stage, a questionnaire was employed to validate the model. The reliability of the interviews was determined using the test-retest method.
Results
The analysis of the interview themes yielded 113 open codes and 24 sub-themes, which were categorized into four main themes: managerial competencies, interpersonal and personality competencies, interpersonal and communication competencies, and technical and specialized competencies. The managerial competencies included indicators such as time management, managerial knowledge, organizational responsibility (management position), meeting management, and motivation. Interpersonal and personality competencies were defined by perceptive abilities, trustworthiness, charisma, flexibility, enthusiasm, extroversion, a jihadist spirit, work discipline, and strong memory. Interpersonal and communication competencies encompassed communication skills, impartiality, negotiation skills, trust-building, effective listening, teamwork, and social intelligence. Lastly, technical and specialized competencies included work expertise, documentation skills, and technical knowledge management. The results of the Friedman test revealed that, from the perspective of knowledge managers, interpersonal and communication competencies were deemed most important, followed by interpersonal and personality competencies, technical and specialized competencies, and managerial competencies.
Conclusion
The findings of this research provide a valuable foundation for municipal managers involved in knowledge management, particularly when selecting and developing knowledge engineers. The results are expected to enhance the quality of knowledge management processes by ensuring the effective utilization of human resources. Moreover, the competencies identified in this study can inform the development of training programs and development initiatives in the field of knowledge management within municipalities, thereby increasing the effectiveness and impact of these programs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Competence model of knowledge engineers
  • Competence components of knowledge engineers
  • Knowledge management
  • Knowledge engineer
  • Tehran Municipality

مراجع

ارباب شیرانی، بهروز و فتح اله بیاتی، محسن (1389). رویکرد به میدان آوردن تیم دانش در حل خلاقانه مسائل توسط مدیر ارشد دانش. فصلنامه رشد فناوری، 3(26)، 47-51.
اسدی فرد، رویا؛ خائف الهی، احمدعلی و رضائیان، علی (1390). مدل شایستگی مدیران دولتی ایران (بر اساس صحیفه امام (ره)) رویکرد استراتژی تئوری داده بنیاد. مدیریت دولتی، 3(8)، 75-92.
اکبری، حمید؛ اورعی یزدانی، بدرالدین و یعقوبی، نورمحمد (1398). مدل یابی معادلات ساختاری رابطه فرهنگ سازمانی با فرایند پیاده‏سازی مدیریت دانش (نمونه پژوهش: شهرداری زاهدان). فصلنامه مدیریت راهبردی دانش سازمانی، 2(4)، 75-77.
بابایی زکلیکی، محمدعلی (1386). مبانی تدوین شایستگی‏های مدیران، مجموعه مقالات اولین همایش تخصصی ارزیابی و توسعه مدیران، 12-4.
پیران نژاد، علی (1395). فراتحلیلی بر پژوهش‏های مدیریت دانش در سازمان‏های دولتی ایران. مدیریت دولتی، 8(2)، 299- 324.
تسلیمی، محمدسعید؛ راعی، رضا؛ فرزین وش، اسدالله و برقی، میکائیل (1392). طراحی و تبیین مدل شایستگی‏های مدیران پروژه‏های ملی کشور با تمرکز بر ریسک. مدیریت دولتی ، 5(4)، 57-78.
خادم‏زاده، محمدرضا و فیلی، اردلان (1399). تحلیل روابط پنهان مراحل فرایند مدیریت دانش (مورد مطالعه: حوزه فنی و عمرانی شهرداری شیراز)، عمران و پروژه، 2(8)، 30-37.
رجبی سنگتراشانی، لیدا و مهرآرا، اسدالله (1397). ارزیابی عوامل مؤثر بر اجرائی شدن نظام مدیریت دانش، رهبری و مدیریت آموزشی، 12(2)، 75-89.
رجبی فرجاد، حاجیه؛ میرسپاسی، نیلوفر و عیسی پور، حمیدرضا (1397). تأثیر مدیریت دانش بر رفتار کارافرینانه کارکنان در سازمان مطالعه موردی شهرداری منطقه 9. فصلنامه آینده‌پژوهی مدیریت، 29(14)، 145- 160.
صدری ایوبی، حوریه (1399). پیاده‏سازی مدیریت دانش در شهرداری تهران با رویکرد تصمیم‏گیری چند شاخصه ANP (مورد مطالعه: شهرداری منطقه 5 تهران)، نخبگان علوم و مهندسی، 5(1)، 195-176.
طبرسا، غلامعلی؛ صادقی، احمد و طلایی شکری، شهاب (1395). عوامل زمینه‌ای استقرار مدیریت دانش (مورد مطالعه سازمان مدیریت بحران شهرداری تهران)، فصلنامه بازیابی دانش و نظام‌های معنایی، 3(7)، 1-20.
عسگرانی، مرتضی و اصغری، مرتضی (1396). بررسی رابطه بین مدیریت دانش با عملکرد سازمانی در کارکنان شهرداری منطقه 4، ماهنامه شباک (شبکه اطلاعات کنفرانس‏های کشور)، 4(23)، 13-24.
فرزانه کندری، نرگس؛ شامی زنجانی، مهدی؛ مانیان، امیر و حسن زاده، علیرضا (1397). ارائه چارچوبی برای تبیین شایستگی‏های مدیر ارشد دانش با روش فراترکیب، پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، ۳۳ (۴)، 1419-  1450. 
قربانی زاده، وجه‌الله؛ رودساز، حبیب؛ شریف زاده، فتاح و صادقی، محمد (1398). الگوی تأثیر مدیریت دانش فردی و سبک رهبری بر عملکرد سازمانی شهرداری تهران، نشریه مدیریت فردا، 60، 147- 158.
قلی پور سوته، رحمت الله؛ اسماعیلی، محمدرضا؛ هنری، حبیب و قربانی، محمدحسین (1396). تدوین الگوی توسعة مدیریت دانش در وزارت ورزش و جوانان با استفاده از نظریة داده بنیاد، پژوهش در ورزش تربیتی، 5(13)، 193-214.
کرمی، مرتضی (1386). آموزش مدیران با الگوی شایستگی، تدبیر، 179.
مالکی، قاسم؛ به آذین، فرید و حسنوی، رضا (1386). تبیین نقش و مسئولیت‏های مدیران ارشد اطلاعات و مدیران ارشد دانش، مدیریت فردا، 5(18)، 55-65.
محمدی فاتح، اصغر (1399). نقش روحیه جهادی کارکنان در واسطه‌گری دانش در یکی از مراکز تولیدات نظامی دفاعی، فصلنامه علوم و فنون نظامی، 16(52)، 77- 105.
نیلی‌پور طباطبائی، سیداکبر؛ تقسیمی، جمشید و فاطمی، طیبه (1397). ارائه مدل مدیریت دانش با رویکرد قابلیت یادگیری سازمانی (مطالعه موردی: شهرداری اصفهان)، دانش شناسی، 11(40)، 15-27.
هاشمی انارکی، محمد؛ قلی‌پور، آرین؛ امیری، مجتبی و بابایی زکلیکی، محمدعلی (1400) . طراحی چارچوب شایستگی کارکنان مبتنی بر راهبردهای سازمان (مورد مطالعه معاونت برق وزارت نیرو(. مدیریت دولتی، 13(1)، 29-58.
 
References
Abdul Karim, N.Sh. & Hussein, R. (2008). Managers’ perception of information management and the role of information and knowledge managers: The Malaysian perspectives. International Journal of Information Management, 28(2), 114-127.
Akbari, H., Urei Yazdani, B. & Yagoubi, N. (2018). Modeling the structural equations of the relationship between organizational culture and knowledge management implementation process (Research sample: Zahedan municipality). Strategic Management of Organizational Knowledge Quarterly, 2(4), 75-77. (in Persian)
Arbab Shirani, B. & Fathullah Bayati, M. (2010). The approach of bringing the knowledge team to the field in creative problem solving by the senior knowledge manager. Technology Growth Quarterly, 3(26), 47-51. (in Persian)
Asadi Fard, R., Khaef Elahi, A.A. & Rezaian, A. (2013). Competency model of Iran's public managers (based on Imam's book) strategy approach of foundation data theory. Public Administration, 3(8), 75-92. (in Persian)
Asgrani, M. & Asghari, M. (2016). Investigating the relationship between knowledge management and organizational performance in municipal employees of Region 4, Shabak Monthly (National Conferences Information Network), 4(23), 13-24. (in Persian)
Babaei Zakleiki, M.A. (2007). Basics of development of competencies of managers, collection of articles of the first specialized conference on evaluation and development of managers, 4-12. (in Persian)
Bennet, A. & Neilson, R. (2004). The leaders of knowledge initiatives: Qualifications, roles, and responsibilities. Handbook on Knowledge Management 1: Knowledge Matters, 523-538.
Bontis, N. (2001). CKO wanted—evangelical skills necessary: A review of the chief knowledge officer position. Knowledge and process Management, 8(1), 29-38.
Braun, V. & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative research in psychology, 3(2), 77-101.
Davenport, T. H. & Prusak, L. (1998). Working knowledge: How organizations manage what they know. Harvard Business Press.
Farzane Kandari, N., Shami Zanjani, M., Manian, A. & Hassanzadeh, A.R. (2017). Presenting a framework for explaining the competencies of the chief knowledge manager with metacombination method, Information Processing and Management Research Journal, 33 (4), 1419-1450. (in Persian)
Gholipour Sote, R., Esmaili, M.R., Honary, H. & Ghorbani, M.H. (2016). Compilation of the development model of knowledge management in the Ministry of Sports and Youth using the theory of foundation data, Research in Educational Sports, 5(13), 193-214.
(in Persian)
Ghorbanzadeh, V., Roudsaz, H., Sharifzadeh, F. & Sadeghi, M. (2018). The model of the effect of individual knowledge management and leadership style on the organizational performance of Tehran Municipality, Farda Management Journal, 60, 158-147.
(in Persian)
Hashemi Anarki, M., Qolipour, A., Amiri, M. & Babaei Zakleiki, M.A. (2021). Designing the competence framework of employees based on the organization's strategies (the case study of the Ministry of Energy's Deputy for Electricity). Public Administration, 13(1), 58-29. (in Persian)
Hu, Y., Hou, J. & Chien, C. (2018). A framework for knowledge management of university– industry collaboration and an illustration. Computers & Industrial Engineering, 129, 31-43.
Jarmooka, Q., Fulford, R.G., Morris, R. & Barratt-Pugh, L. (2021). The mapping of information and communication technologies, and knowledge management processes, with company innovation, Journal of Knowledge Management, 25 (2), 313-335. https://doi.org/10.1108/JKM-01- 2020-0061.
Karami, M. (2007). Training managers with the competency model, Tadbir, 179. (in Persian)
Khadim Zadeh, M.R. & Fili, A. (2019). Analysis of the hidden relationships of the stages of the knowledge management process (case study: technical and civil field of Shiraz Municipality), Imran and Project, 2(8), 30-37. (in Persian)
Kvale, S. (1996). Interviews: An introduction to qualitative research interviewing. Sage Publications, Inc.
López, S.V. (2005). Competitive advantage and strategy formulation: The key role of dynamic capabilities. Management decision, 43(5), 661-669.
Lucia, A.D. & Lepsinger, R. (1999). Art & science of competency models. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
Maliki, Q., Beh Azin, F. & Hasnawi, R. (2007). Explaining the role and responsibilities of senior information managers and senior knowledge managers, Farda Management, 5(18), 55-65. (in Persian)
McKeen, J.D. & Staples, D.S. (2004). Knowledge managers: Who they are and what they do. Handbook on Knowledge Management 1: Knowledge Matters, 21-41.
 
Migdadi, M. (2016). The role of effective chief knowledge officer in facilitating knowledge management. Journal of Information & Knowledge Management, 15(04), 1650035.
Mohammadi Fateh, A. (2019). The role of jihadist spirit of employees in mediating knowledge in one of the defense military production centers, Quarterly of Military Sciences and Techniques, 16(52), 105-77.
Nagarajan, S., Ganesh, K., Resmi, A. T., Anbuudayasankar, S. P. & Hemachitra, R. (2012). Organisation structure, reward and communication design for implementation of knowledge management solution. International Journal of Productivity and Quality Management, 10(1), 40-68.
Nilipour Tabatabai, S.A., Tagshimi, J. & Fatemi, T. (2017). Presenting the knowledge management model with the organizational learning capability approach (case study: Isfahan municipality), Knowledge, 11(40), 15-27. (in Persian)
Pirannejad, A. (2015). A meta-analysis on knowledge management researches in Iran's government organizations. Public Administration, 8(2), 299-324. (in Persian)
Rajabi Farjad, H., Mirspasi, N. & Issapour, H.R. (2017). The effect of knowledge management on the entrepreneurial behavior of employees in the case study organization of the 9th district municipality, Management Future Research Quarterly, 29(14), 145-160.
(in Persian)
Rajabi Sangtrashani, L. & Mehrara, A. (2017). Evaluation of effective factors on the implementation of knowledge management system, leadership and educational management, 12(2), 75-89. (in Persian)
Sadri Ayyubi, H. (2019). Implementation of knowledge management in Tehran municipality with ANP multi-indicator decision-making approach (case study: Tehran District 5 Municipality), Science and Engineering Elites, 5(1), 176-195. (in Persian)
Schroeder, A., Pauleen, D. & Huff, S. (2009). Emerging evidence on linkages between Knowledge Management (KM) governance and management strategy: the case of two organizations. International Journal of Knowledge Management Studies, 3(1-2), 4-21.
Sherehiy, B. (2008). Relationships between agility strategy, work organization and workforce agility. University of Louisville.
Tabarsa, Gh. A., Sadeghi, A. & Talai Shokri, Sh. (2015). Contextual factors of establishing knowledge management (case study of Tehran Municipality Crisis Management Organization), Knowledge Recovery and Semantic Systems Quarterly, 3(7), 1-20.
(in Persian)
Taslimi, M.S., Rai, R., Farzin Vash, A. & Barki, M. (2012). Designing and explaining the competency model of national project managers with a focus on risk. Public Administration, 5(4), 57-78. (in Persian)
Whelan, E. & Teigland, R. (2013). Transactive memory systems as a collective filter for mitigating information overload in digitally enabled organizational groups. Information and Organization, 23(3), 177-197.
Zyngier, S. & Burstein, F. (2012). Knowledge management governance: the road to continuous benefits realization. Journal of Information Technology, 27(2), 140–155.
مدیریت دولتی
دوره 16، شماره 4
1403
صفحه 852-875

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار