طراحی مدل خط‌مشی‌گذاری مبتنی بر توسعه قابلیت‌های انسانی وزارت آموزش‌وپرورش اقلیم کردستان عراق

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه مدیریت دولتی، پردیس البرز، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دانشیار، گروه رهبری و سرمایه انسانی، دانشکده مدیریت دولتی و علوم سازمانی، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 استاد، گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت کسب‎وکار، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

4 دانشیار، گروه تربیت‌بدنی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

چکیده

هدف: رویکرد قابلیت، نتیجه آخرین نظریه‌های توسعه، دیدگاه نوینی است که توسعه را با مفاهیم «کارکردها» و «قابلیت‌ها» پیوند می‌زند و می‌تواند به‌عنوان رویکردی اساسی در نظام آموزش‌وپرورش به‌کار گرفته شود. هدف این پژوهش طراحی یک مدل سیاست‌گذاری، بر اساس توسعه قابلیت‌های انسانی وزارت آموزش‌وپرورش منطقه کردستان است. در این راستا، پس از شناسایی قابلیت‌های انسانی در زمینه آموزش‌وپرورش در منطقه کردستان، ارتباطات منطقی بین اجزای تأثیرگذار برقرار شد تا سیاستی به‌منظور توسعه قابلیت‌های انسانی تدوین شود.
روش: این پژوهش با استفاده از روش پژوهش کیفی و رویکرد نظریه داده‌بنیاد انجام شد. در این راستا، داده‌های پژوهش از طریق روش نمونه‌گیری هدفمند جمع‌آوری شد. این نمونه‌گیری از طریق به‌کارگیری افراد متخصص و خبره در حوزه آموزش‌وپرورش در منطقه کردستان انجام گرفت. داده‌ها از طریق اجرای مصاحبه‌های عمیق جمع‌آوری شدند. ابتدا، افراد متخصص در زمینه آموزش‌وپرورش با دقت انتخاب شدند و فقط با افرادی مصاحبه شد که در این حوزه توانمندی و تجربه کافی داشتند. این نمونه‌گیری هدفمند پس از تعیین معیارهای دقیق برای انتخاب افراد صورت گرفت تا بهترین دیدگاه‌ها و تجربه‌های ممکن کسب شود. سپس با انجام مصاحبه‌های عمیق با افراد انتخاب‌شده، داده‌های لازم برای پژوهش جمع‌آوری شد. این مصاحبه‌ها به‌صورت گسترده و جزئی انجام گرفت و از افراد در مصاحبه‌ها، سؤال‌های متنوع مرتبط با موضوع پژوهش پرسیده و هم‌زمان، داده‌ها جمع‌آوری و تحلیل شد. بر اساس رویکرد گلیزری، داده‌ها کدگذاری و مفهوم‌پردازی شدند. این مرحله با دقت انجام شد تا الگوها، مفهوم‌ها و تفاوت‌های مهم در داده‌ها به‌وضوح برجسته شود. کدگذاری دقیق این اطلاعات باعث شد تا تحلیل گسترده و عمیقی از داده‌های جمع‌آوری‌شده ارائه شود.
 
یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان می‌دهد که در نظام آموزش‌وپرورش منطقه کردستان، دو سطح اصلی از قابلیت‌های انسانی وجود دارد که عبارت است از: قابلیت‌های مبتنی بر مهارت و قابلیت‌های مبتنی بر فرصت. این دو سطح قابلیت به‌طور گسترده در ساختار آموزش‌وپرورش، از سطوح مختلف آموزشی گرفته تا بخش‌های غیررسمی و آموزش خودآموز، دیده می‌شود. قابلیت‌های مبتنی بر مهارت بر مهارت‌ها، توانایی‌ها و مهارت‌های فردی افراد متمرکز است. مهارت‌های آکادمیک، تخصصی و عملی که افراد در حوزه آموزش‌وپرورش کسب می‌کنند، جزء این قابلیت‌ها محسوب می‌شود. قابلیت‌های مبتنی بر فرصت، به توانمندی افراد در بهره‌گیری از فرصت‌ها و امکانات محیط خود اختصاص دارد. این قابلیت‌ها شامل توانایی‌های اجتماعی، ارتباطی و کارآفرینانه است. علاوه‌بر این، نتایج نشان داد که اگر توجه به عوامل زمینه‌ای، عوامل تبدیل‌کننده و عوامل تسهیل‌کننده صورت گیرد، این قابلیت‌ها به کارکردهای مطلوب تبدیل می‌شوند. این تحولات، نه‌تنها در سطح آموزش رسمی، بلکه در فرایندهای آموزش غیررسمی نیز دیده می‌شود. این نتایج نشان می‌دهد که جنبه جامع و گسترده توسعه قابلیت‌های انسانی، در نظام آموزش‌وپرورش منطقه کردستان است، همچنین نتایج بر نقش اساسی این قابلیت‌ها در بهبود فرایندهای آموزش و افزایش توانمندی افراد تأکید می‌کند.
نتیجه‌گیری: اگر سیاست‌گذاران آموزشی نظام آموزش‌وپرورش منطقه کردستان، به جوانب مختلف قابلیت‌های انسانی دیدگاهی جامع و تعاملی داشته باشند، می‌توان انتظار داشت که کارکردهای مطلوبی همچون تقویت رفاه و سعادت در زمینه اجتماعی و آموزشی در این منطقه شکل گیرد. این امر به تقویت نهادهای اجتماعی، احترام به هنجارها و قوانین منطقه‌ای، ارج نهادن به ویژگی‌های قومیتی و مدیریت موفق عوامل ژئوپلیتیکی وابسته است. به این ترتیب، رویکرد قابلیت، به‌عنوان یک چارچوب مفهومی، نه‌تنها با پارادایم‌های سنتی توسعه هم‌خوانی دارد، بلکه در ایجاد ساختاری پویا و واکنشگر برای سیاست‌گذاری آموزشی، نقش کلیدی ایفا می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Designing a Policy Model Based on the Development of Human Capabilities of the Ministry of Education of the Kurdistan Region of Iraq

نویسندگان [English]

  • Rahman Rasul Fatah 1
  • Mojtaba Amiri 2
  • Seyed Reza Seyed Javadin 3
  • Rasool Norouzi Seyed Hosseini 4
1 Ph.D. Candidate, Department of Public Administration, Alborz Campus, University of Tehran, Tehran, Iran.
2 Associate Prof., Department of Leadership and Human Capital, Faculty of Public Administration and Organizational Sciences, College of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.
3 Prof., Department of Business Management, Faculty of Business Management, College of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.
4 Associate Prof., Department of Physical Education, Faculty of Human Sciences, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Objective
The capability approach, the result of the latest development theories, is a novel perspective that links development with the concepts of "functions" and "capabilities." This approach can be employed as a fundamental framework in the education system. The aim of this research is to design a policy-making model based on the development of human capabilities in the Kurdistan Region's Ministry of Education. In this regard, human capabilities in the field of education were identified in Kurdistan, and logical connections between influential components were established to formulate a policy for developing human capabilities.
Methods
This research was conducted using qualitative research methods and a grounded theory approach. In this context, research data were collected through purposive sampling. This sampling involved employing experts and professionals in the field of education in Kurdistan. Data were collected through conducting in-depth interviews. Initially, experts in education were carefully selected, and only those with sufficient capability and experience in this field were chosen for interviews. This purposive sampling was done by setting precise criteria for selecting individuals to gain the best perspectives and experiences. Then, through conducting in-depth interviews with selected individuals, the necessary data for the research were collected. These interviews were extensive and detailed, asking various questions related to the research topic. Simultaneously, data were collected and analyzed. According to the Glaserian approach, the data were coded and conceptualized. This stage was done carefully to clearly highlight patterns, concepts, and significant differences in the data. Precise coding of this information allowed for a comprehensive and in-depth analysis of the collected data.
Results
The research findings show that in the Kurdistan Region's education system, there are two main levels of human capabilities: skill-based capabilities and opportunity-based capabilities. These two levels of capability are widely observed in the education structure, from different educational levels to informal and self-taught education sectors. Skill-based capabilities focus on individual skills, abilities, and competencies. Academic, specialized, and practical skills acquired in the field of education are part of these capabilities. Opportunity-based capabilities are related to individuals' ability to utilize opportunities and facilities in their environment. These capabilities include social, communicative, and entrepreneurial abilities. Furthermore, the results showed that if attention is given to contextual factors, transformative elements, and facilitating factors, these capabilities can be transformed into desirable functions. These transformations are observable not only at the level of formal education but also in informal education processes. These results indicate the comprehensive and extensive nature of human capability development in the Kurdistan Region's education system and emphasize the fundamental role of these capabilities in improving educational processes and enhancing individuals' proficiency.
Conclusion
If educational policymakers in the Kurdistan Region's education system have a comprehensive and interactive perspective towards various aspects of human capabilities, it can be expected that desirable functions such as enhancing welfare and happiness in the social and educational areas of this region will be formed. This matter is dependent on the strengthening of social institutions, respect for regional norms and laws, valuing ethnic characteristics, and successful management of geopolitical factors. In this way, the capability approach, as a conceptual framework, not only aligns with traditional development paradigms but also plays a key role in creating a dynamic and responsive structure for educational policy-making.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Human capabilities
  • Policy model
  • Education
  • Transforming factors
  • Kurdistan region
آقا نظری، حسن (1386). توسعه سرمایه انسانی بر اساس آموزه‌های اسلام و تأثیر آن بر توسعۀ انسانی. فصلنامه اقتصاد اسلامی، 7(26)، 55- 69.
ابوالعلایی، بهزاد و غفاری، عباس (1395). مدل شایستگی‌های مدیران سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران.
امانی، فاطمه؛ زمانی مقدم، افسانه؛ نصیری قرقانی، بابک (1398). ارائه مدلی به‌منظور ارتقای صلاحیت حرفه‌های مدیران آموزشی دانشگاه‌ها. فصلنامه طب و تزکیه، 28(4)، 52- 68.
حکمی اصفهانی، ناهید (1385). سیاست‌های توسعه در دنیای در حال جهانی شدن. مجله برنامه و بودجه، 11(2)، 3- 25.
دانایی فرد، حسن و امامی، سید مجتبی (1386). استراتژی‌های پژوهش کیفی: تأملی بر نظریه‌پردازی داده‌بنیاد. اندیشه مدیریت راهبردی، 1(2)، 69- 98.
روستایی حسین‌آبادی، یاسر و گرجی، علی اکبر (1395). وظایف دولت در طراحی شهری با توجه به نظریه توسعۀ انسانی. نشریه مدیریت شهری، 16(46)، 131-140.
روستایی حسین‌آبادی، یاسر؛ گرجی ازندریانی، علی اکبر (1397). توسعۀ انسانی، دولت و سیاست‌های سرمایه‌گذاری. فصلنامه دانش سرمایه‌گذاری، 7(25)، 179- 188.
زاهدی، شمس‌السادات؛ شیخ، ابراهیم (1395). الگوی قابلیت‌های راهبردی مدیران میانی دولتی. مطالعات مدیریت راهبردی، 1(1)، 95- 139.
سن، آمارتیا (1389). توسعه یعنی آزادی (چاپ دوم)، (محمد سعید نوری نائینی، مترجم)، تهران: نشرنی.
صبوری خسروشاهی. حبیب (1389). آموزش‌وپرورش در عصر جهانی شدن؛ چالش‌ها و راهبردهای مواجهه با آن. مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، 1(1)، 153- 196.
علاقه‌بند، علی (1389). مبانی و اصول مدیریت آموزشی، تهران: مؤسسه انتشارات بعثت.
فاضلی دینان، فاطمه (1396). طراحی مدل توسعه قابلیت‌های مدیران نخبه در سازمان‌های ورزشی منتخب، رساله دکتری، دانشکده تربیت‌بدنی ورزش، دانشگاه تهران.
محمودی، وحید؛ دهقان، نسرین؛ عباسیان، عزت‌اله و نظری، محسن (1397). بررسی رابطه جانشینی زمان و درآمد بر پایه رویکرد قابلیت انسانی (موردمطالعه: معلمان مرد شهر تهران). فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، 18(4)، 113- 132.
نوروزی حسینی، رسول و امیری، مجتبی (1399). درآمدی بر روش تحقیق کیفی در ورزش. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
 
References
Abraham, R., Harris, J. & Auerbach, J. (2013). Human Capital Valuation in Professional Sport. International Journal of Business, Humanities and Technology, 3(3), 12-21.
Algraini, S. (2021). Education for human development: a capability perspective in Saudi public education. Compare: A Journal of Comparative and International Education, 51(3), 416-432.
Amiri, M. & Norouzi Seyed Hossini, R. (2013). An introduction on qualitative research method in sport. Tehran: University of Tehran Publication. (in Persian)
Caena, F. & Redecker, C. (2019). Aligning teacher competence frameworks to 21st century challenges: The case for the European Digital Competence Framework for Educators (Digcompedu). European Journal of Education, 54(3), 356-369.
Connelly, L. M. (2016). Trustworthiness in qualitative research. Medsurg nursing, 25(6), 435.
DeJaeghere, J. (2021). A capability pedagogy for excluded youth: Fostering recognition and imagining alternative futures. Education, Citizenship and Social Justice, 16(2), 99-113.
Dye, T. R. (2013). Understanding public policy (15th ed.). Florida state University.
Garcés Velástegui, P. (2020). Humanizing development: Taking stock of Amartya Sen's capability approach. Problemas del desarrollo, 51(203), 191-212.
Gasper, D. (2002). Is Sen's capability approach an adequate basis for considering human development? Review of political economy, 14(4), 435-461.
Glaser, B. (1998). Doing grounded theory: Issues and discussions. Sociology Press. Mill Valley, CA.
Glaser, B. (2005). The grounded theory perspective III: Theoretical coding. Sociology Press. Mill Valley, CA.
Glassman, M. (2011). Is education ripe for a paradigm shift? The case for the capability approach. Education as Change, 15(1), 161-174.
Hart, C. S. (2012). The capability approach and education. Cambridge Journal of Education, 42(3), 275-282.
Hognestad, H. (2005, April). Norwegian Strategies on Culture–and Sports Development with Southern Countries. In A presentation to the Sports Research Forum, Australian Sports Commission, Canberra (pp. 13-15).
Hossini, R. N. S., Ehsani, M., Kozechian, H. & Amiri, M. (2014). Review of the concept of human capital in sports with an emphasis on capability approach. American Journal of Social Sciences, 2(6), 145-151.
Kuklys, W. (2005). Amartya Sen's capability approach: Theoretical insights and empirical applications. Berlin, Heidelberg: Springer Berlin Heidelberg.
López Barreda, R., Robertson-Preidler, J. & Bedregal García, P. (2019). Health assessment and the capability approach. Global Bioethics, 30(1), 19-27.
McFaul, H. (2021). Towards a capability approach to Clinical Legal Education. In Thinking About Clinical Legal Education (pp. 124-136). Routledge.
Morse, J. M. (2007). Sampling in grounded theory. The SAGE handbook of grounded theory, 229-244.
Munro, B. (2005). Role Models: Is Anything More Important for Future Development? Role Models Retreat, Laureus Sport for Good Foundation, 23-24.
Nussbaum, M.C. & Capabilities, C. (2011). The human development approach. Creating capabilities. Cambridge, MA: Belknap Press of Harvard.
Porr, C. J. & Stern, P. N. (2021). Glaserian Grounded Theory. In Developing Grounded Theory (pp. 79-89). Routledge.
Rieger, K.L. (2019). Discriminating among grounded theory approaches. Nursing inquiry, 26(1), e12261.
Robeyns, I. (2003). Sen's capability approach and gender inequality: selecting relevant capabilities. Feminist economics, 9(2-3), 61-92.
Robeyns, I. (2021). The capability approach. In The Routledge handbook of feminist economics (pp. 72-80). Routledge.
Sanae, M., Zardoshtian, S., & Norouzi Seyyed Hosseini, R. (2012). The effect of physical activity on quality of life and life expectancy in the elderly of Mazandaran province. Sports Management Studies, 5(17), 137-58.
Sen, A. K. (1997). Human capital and human capability. World development, 25(12), 1959-1961.
Van Wart, M. (2013). Leadership in public organizations (2 Sharpe. nded). New York, NY: M. E.
Walker, M. & Unterhalter, E. (2007). The capability approach: Its potential for work in education. Amartya Sen’s capability approach and social justice in education, 1-18.
Walker, M. (2005). Amartya Sen's capability approach and education. Educational action research, 13(1), 103-110.
Walker, M. (2015). Advancing student well-being and agency: outline of a'capabilities-friendly'approach. South African journal of higher education, 29(5), 279-296.
Weaver, R.L. (2020). Social enterprise and the capability approach: Exploring how social enterprises are humanizing business. Journal of Nonprofit & Public Sector Marketing, 32(5), 427-452.
Yaro, I., Arshad, R. & Salleh, D. (2016). Education stakeholder’s constraints in policy decisions for effective policy implementation in Nigeria. British Journal of education, society & Behavioural Science, 14(1), 1-12.