تحلیل خط‎مشی‎گذاری مالیاتی در نظام مالیات بر ارزش افزودۀ ایران

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه مدیریت دولتی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استاد گروه مدیریت دولتی، دانشکدة مدیریت و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، ، ایران

3 استاد گروه مدیریت دولتی، دانشکدة مدیریت و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

چکیده

تعدد آییننامهها، بخشنامهها و قوانین و مقررات مربوط به مالیات بر ارزش افزوده و همچنین وجود بحثها و اظهارنظرهای متنوع افراد و گروههای اجتماعی مختلف از زمان اجراییشدن قانون مالیات بر ارزش افزوده، نشاندهندۀ آن است که احتمالاً در مسیر شکلگیری سیاستها و خطمشیهای مالیاتی در نظام مالیات بر ارزش افزودۀ کشور، مشکلاتی وجود دارد. در این پژوهش با استفاده از رویکرد کیفی و استراتژی مطالعۀ موردی، نحوۀ ایجاد یا انتخاب تصمیمهای مالیاتی تحلیل شده است. یافتهها نشان میدهد هرچند خطمشیهای مالیات بر ارزش افزوده باید از اصول وضع شده برای مالیات پیروی کند یا در امتداد آنها باشد، دلایل گوناگونی موجب میشود که در انتخاب گزینههای خطمشی مالیاتی، این اصول نادیده گرفته شوند یا مغفول بمانند. بنابراین قبل از هرگونه تصمیمگیری در این حوزه، باید سازگاری آن تصمیم با اصول مالیاتی بررسی شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Analysis of Tax-Related Policy Making in the VAT System of Iran

نویسندگان [English]

  • Ali Sheikhhassani 1
  • Abolhassan Faghihi 2
  • Karamollah Daneshfard 3
1 Ph.D. Student in Public Management, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Prof. in Public Management, Faculty of Management and Economics, Islamic Azad University, Science and Research Branch, , Iran
3 Prof. in Public Management, Faculty of Management and Economics, Islamic Azad University, Science and Research Branch, , Iran
چکیده [English]

The numerous letters, directives, and related laws and regulations, as well as the existence of various controversies and opinions of various individuals and groups since the introduction of the Value Added Tax Act in Iran, indicate that there is likely to be a problem on the path to the policy making and tax policies in the VAT system in Iran. In this study, using a qualitative approach and a case study strategy, to the process of making or selection of tax-related decisions has been analyzed. The findings showed that, despite the fact that tax policies should follow or be in line with the tax principles, in some cases and for various reasons, these principles are ignored or neglected. Therefore, the compatibility of that decision with the existing tax-related principles should be examined before making any decision in this area.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Case study
  • tax policies
  • Tax Principles
  • Value Added Tax
اسدی فرد، ر.؛ فانی، ع.ا.؛ آذر، ع.؛ الوانی، س. م. (1395). مدل تجزیه و تحلیل خط‎مشی عمومی ایران. فصلنامۀ مدیریت دولتی، 8 (2)، 276-255.
اسمیت، ک. ب.؛ لاریمر، ک. و. (1392). درآمدی بر نظریة خط‎مشی‎گذاری عمومی (تقابل نظری عقلانیت‎گراها و فرا اثبات‎گراها). (حسن دانایی فرد، مترجم). تهران: انتشارات صفار.
تیسن، و. ای. اچ.؛ واکر، و. ا. (1395). تحلیل خطمشی عمومی (پیشرفتهای جدید). (حسن دانایی فرد و ‎هانیه احمدی، مترجمان). تهران: انتشارات صفار.
دانش فرد، ک. (1395). فرایند خطمشیگذاری عمومی. تهران: انتشارات صفار.
مرکز پژوهش‎های مجلس شورای اسلامی (1395). چالشهای اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در بخش صنعت ایران: مطالعۀ موردی صنایع منتخب. گزارش شمارۀ 14908.
مرکز پژوهش‎های مجلس شورای اسلامی (1394). بررسی اجمالی عملکرد قانون مالیات بر ارزش افزوده و اهم چالشهای آن، گزارش شمارۀ 14541.
معمارزاده، غ.؛ طاهرپورکلانتری، ح. (1384). شرایط و عوامل مؤثر برای اجرای خط‎مشی‎های مالیاتی در ایران. فصلنامه آینده پژوهی مدیریت، 17 (4)، 80-71.
مقدس‎پور، س.؛ دانایی فرد، ح.؛ کردنائیج، ا. (1392). واکاوی عوامل کلیدی در عدم موفقیت برخی خط‎مشی‎های عمومی در جمهوری اسلامی ایران: مطالعۀ خط‎مشی‎های مالیاتی کشور. فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی مدیریت فرهنگ سازمانی، 11(1)، 68-32.
منصوریان، ی. (1393). روش تحقیق در علم اطلاعات و دانش شناسی. تهران: انتشارات سمت.
نیومن، ل. (1394). روشهای پژوهش اجتماعی: رویکردهای کمّی و کیفی. (ابوالحسن فقیهی و عسل آغاز، مترجمان). تهران: انتشارات ترمه.
واعظی، ر.؛ محمدی، م. (1396). الگویی برای ارزیابی خط‎مشی‎های عمومی
در ایران (مطالعۀ خط‎مشی مالیات بر ارزش افزوده). چشمانداز مدیریت دولتی، 8 (29)، 72-47.
ین، ر.ک. (۱۳۹۳). تحقیق موردی. (سید محمد اعرابی و علی پارساییان، مترجمان). تهران: دفتر پژوهش‎های فرهنگی.
References
AICPA. (2001). Guiding Principles of Good Tax PolicyA Framework for Evaluating Tax Proposals. American Institute of Certified Public Accountants, Inc. New York, NY 10036-8775.
Asadi Fard, R., Fani, A.A., Azar, A. & Alvani, S. M. (2016). Public Policy Analysis Model. Journal of Public Administration, 8 (2), 255-276(in Persian)
Baumgartner, F. R., & Jones, B. D. (1993). Agendas and instability in American politics. Chicago: The University of Chicago Press.
Bird, R.M. (2013). Taxation and Development: What Have We Learned from Fifty Years of Research? IDS (Institute of Development Studies) Working Paper, 427.
Daneshfard, K. (2016). Public Policy-Making Process. Saffar Press, Tehran. 
(in Persian)
Freedman, J. (2015). Managing tax complexity: the institutional framework for tax policy-making and oversight. Working paper, Oxford University Center for Business Taxation.
Gemmell, N., & Morrissey, O. (2005). Distribution and Poverty Impacts of Tax Structure Reform in Developing Countries: How Little We Know. Development Policy Review, 23(2), 131-144.
Hansen, S. (1983). Extraction: The politics of state taxation. V. Gray, H. Jacobs &K. Vines (Eds.), Politics in the American state: A comparative analysis. Boston: Little, Brown.
Hettich, W., & Winer, S. L. (1999). Democratic choice and taxation: A theoretical and empirical analysis. Cambridge: Cambridge University Press.
Howlett, M., & Mukherjee, I. (2017). Policy formulation: where knowledge meets power in the policy process. Handbook of Policy Formulation. Edward Elgar Publishing Limited.
Ingram, H., Schneider, A.L., & DeLeon, P. (2007). Social construction and policy design. In P. A. Sabatier (Ed.). Theories of the policy process. West view Press.
Islamic Parliament Research Center. (2015). Overview of the Performance of the Value Added Tax Act and its Most Important Challenges. Report No. 14541(in Persian)
Islamic Parliament Research Center. (2016). Challenges to the implementation of the Value Added Tax Act in Iran's Industrial Sector: Case Study of Selected Industries. Report No. 14908(in Persian)
Jones, B. D. (1994). Reconceiving decision-making in Democratic politics:Attention, Choice, and Public Policy. Chicago: The University of Chicago Press.
Kingdon, J. W. (2014). Agendas, alternatives, and public policies. (2nd ed). Pearson Education Limited.
Knauer, N. J. (2014). Critical Tax Policy: a Pathway to Reform? Northwestern Journal of Law & Social Policy, 9(2), 206-263.
Krause, G. A., Lewis, D. E., & Douglas, J.W. (2013). Politics Can Limit Policy Opportunism in Fiscal Institutions: Evidence from Official General Fund Revenue Forecasts in the American States. Journal of Policy Analysis and Management, 32(2), 271–295.
Lewis, C.W., & Hildreth, W. B. (2011). Budgeting: Politics and power. New York: Oxford University Press.
Lindblom, C. (1961). Decision-making in taxation and expenditures. Public finances: Needs, sources, and utilization. A conference of the universities National Bureau for Economic Research. Princeton, NJ: Princeton University Press.
Lodge, M. (2007). Handbook of Public Policy Analysis: Theory, Politics, and Methods. Fischer, F., Miller, G. J., & Sidney, M. S. (Eds.) Comparative Public Policy. CRC Press.
Lowi, T. J. (1964). American business, public policy, case studies, and political theory. World Politics, 16(4), 677-715.
Mansourian, Y. (2014). Methodology of research in Knowledge and Information Science. Tehran. Samt Press. (in Persian)
Memarzadeh, Gh., Taherpour Kalantari, H. (2005). Conditions and Factors for Implementing Tax Policies in Iran. Journal Management System, 17(4), 71-80. (in Persian)
Mikesell, J. L. (2015). Changing state revenue strategies. In M. M. Rubin, & K. G. Willoughby (Eds.). Sustaining the states: The fiscal viability of American state governments. Boca Raton, FL: CRC Press.
Moghadaspour, S., Danaeefard, H., & Korde naeej, A. (2013). A Study of Some Key Factors in the Failure of Some Common Policies in I.R. Iran: A Study of Tax Policies. Journal of Organizational Culture Management, 11 (1), 32-68.
(in Persian)
Newman, L. (2015). Social research methods: qualitative and quantitative approaches. Tehran, Termeh Press. (in Persian)
OECD. (1998). Electronic Commerce: Taxation Framework Condition. A Report by the Committee on Fiscal Affairs.
Schneider, A. L., & Ingram, H. (1993). Social construction of target populations: Implications for politics and policy. American Political Science Review, 87(2), 334-347.
Sidney, M.S. (2007). Handbook of Public Policy Analysis: Theory, Politics, and Methods. Fischer, F., Miller, G. J., & Sidney, M. S. (Eds.) Policy Formulation: Design and Tools. CRC Press.
Smith, K.B. & Larimer, K.W. (2012). An Income on General Theory of Politics (Theoretical Contradiction of Rationalists and Proto-Realists), Saffar Press, Tehran. (in Persian)
Thissen, W.A.H. & Walker, W.E. (2013). Public Policy Analysis: New Developments, Saffar Press, Tehran. (in Persian)
Vaezi, R., & Mohammadi, M. (2017). A Model for Assessing Public Policies in Iran (Study of Value Added Tax Policy). The Perspective of Public Administration, 8 (29), 47-72.(in Persian)
Wales, C. J., & Wales, C.P. (2012). Structures, processes and governance in tax policy-making: an initial report. Oxford University Centre for Business Taxation.
Wilson, J. Q. (1974). Political organizations. New York: Basic Books.
Yen, R.K. (2013). Case Study Research. (Translate: Parsayian & Aarabi). Tehran: Cultural Research Bureau. (in Persian)
Zahariadis, N. (2007). Theories of the policy process. P. A. Sabatier (Ed.), The multiple streams framework: Structure, limitations, prospects. Boulder, CO: West view Press.