تحلیلی بر خط‌مشی افزایش حقوق کارمندان دولت مبتنی بر چارچوب جریان‌های چندگانه کینگدون (مطالعه موردی: قانون بودجه ۱۴۰۱)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه خط‌مشی‌گذاری و اداره امور عمومی، دانشکده مدیریت دولتی و علوم سازمانی، دانشکدگان تهران، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکتری، گروه مدیریت دولتی، دانشگاه امام صادق (ع). تهران، ایران.

3 دانشجوی دکتری، گروه مدیریت دولتی، دانشگاه تربیت مدرس. تهران، ایران.

4 دانشجوی دکتری، گروه مدیریت دولتی، دانشگاه علامه طباطبائی. تهران، ایران.

چکیده

هدف: با توجه به اینکه مسائل حوزه جبران خدمت و شیوه افزایش حقوق کارکنان در قوانین بودجه سنواتی، یکی از محورهای مهم تصمیم‌گیری مدیران دولتی و نمایندگان مجلس در لوایح و قوانین بودجه سنواتی و همچنین، یکی از دغدغه‌های مستمر و مهم کارکنان دولت محسوب می‌شود و سازوکار و میزان افزایش حقوق کارکنان دولت، به‌نحو عادلانه و متناسب، یکی از محورهای چالش‌انگیز در تعامل دولت و مجلس و سایر ذی‌نفعان این حوزه به حساب می‌آید، پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل خط‌مشی افزایش حقوق کارمندان دولت، مبتنی‌بر چارچوب جریان‌های چندگانه کینگدون در قانون بودجۀ سال ۱۴۰۱ اجرا شده است.
روش: در ابتدا با کاربست روش تحلیل اسناد، اطلاعات اولیه‌ای به‌دست آمد و برای افزایش عمق و دقت بررسی موضوع مدنظر، روش موردکاوی به‌کار گرفته شد. به‌همین منظور برای تحلیل نحوۀ تغییرات خط‌مشی مدنظر، از چارچوب جریان‌های چندگانه استفاده شد. اطلاعات مورد نیاز در این مطالعه، از سه منبع اصلی، مستندات و منابع مکتوب، گزارش‌ها و اخبار، و مصاحبه‌ها به‌دست آمد. مستندات و منابع آرشیوی در این پژوهش، مستندات قانونی و مستندات سازمانی است.
یافته‌ها: پژوهش حاضر براساس چارچوب جریان‌های چندگانه تبیین می‌کند که کاهش میزان مالیات دریافتی از کارکنان دولت (به‌استثنای اعضای هیئت‌علمی و قضات)، موجب شده است که درصد افزایش حقوق و مزایای گروه‌های حقوق‌بگیر با سطح دریافتی بالاتر، بیشتر شود (بخش اندکی از حداقل بگیران، به‌دلیل افزایش حداقل حکم کارگزینی از شمول این گزاره مستثنا هستند)؛ برای مثال کارکنان با حقوق و مزایای ۶ میلیون تومان در سال ۱۴۰۰، مشمول حدود ۱۲ درصد افزایش خالص حقوق (حقوق و مزایا پس از کسر مالیات) شده‌اند، درحالی‌که این میزان برای کارکنان بهره‌مند از حقوق و مزایای ۳۲ میلیونی در سال ۱۴۰۰، حدود ۱۹ درصد بوده است. بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که در اتخاذ این خط‌مشی ناعادلانه که مغایر با گفتمان حاکم بر قوای مقننه و مجریه ارزیابی می‌شود، ناآگاهی سیاست‌گذاران در دولت، مجلس و شورای نگهبان، نقش پُررنگ‌تری از منفعت‌طلبی اقتصادی و سیاسی ذی‌نفعان گوناگون این حوزه ایفا کرده است. همچنین یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که هرچند نقش‌آفرینی مرکز پژوهش‌های مجلس، به‌عنوان کارآفرین خط‌مشی در این حوزه، در مرحله تصویب قانون بودجه سال ۱۴۰۱ با موفقیت همراه نبود؛ اما با گذشت حدود هفت‌ماه پس از تصویب قانون مذکور، نقش‌آفرینی این نهاد پژوهشی موجب اصلاح این خط‌مشی، در قانون اصلاح قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور و ترمیم حقوق کارکنان و بازنشستگان کشوری و لشکری شد.
نتیجه‌گیری: مبتنی بر یافته‌های پژوهش پیشنهاد می‌شود که در افزایش‌های بعدی حقوق و مزایای کارکنان در قوانین بودجۀ سنواتی آتی، ضمن توجه به آثار تغییر بازه و میزان پلکان‌های مالیات بر حقوق و مزایا، بر رشد خالص حقوق و مزایای کارکنان، به‌منظور جبران بی‌عدالتی فوق‌الذکر، افزایش‌های بعدی حقوق و مزایای کارکنان به‌صورت تلفیقی، از درصد ثابت و میزان ثابت صورت گیرد تا درمجموع، درصد افزایش حقوق و مزایای کارکنان با حقوق کمتر، بیشتر شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

An analysis of the Policy of Increasing the Salaries of Government Employees Based on the Framework of Kingdon's Multiple Streams (Case Study of Budget Law 1401)

نویسندگان [English]

  • Seyyed Mojtaba Shahraeini 1
  • Heidar Najafi 1
  • Seyyedamir Abbaszade 2
  • Mahdi Khosravi 3
  • Iman Akbari 4
1 PhD Candidate, Department of Policy Making and Public Affairs Administration, Faculty of Public Administration and Organizational Sciences, College of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.
2 PhD Candidate, Department of Public Administration, Imam Sadig University (AS), Tehran, Iran.
3 PhD Candidate, Department of Public Administration, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
4 PhD Candidate, Department of Public Administration, Allameh Tabataba'I University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Objective
Issues related to public sector human resources management, particularly those concerning service compensation and annual salary increases for employees, are among the most critical decision-making areas for government managers and parliamentarians in the drafting and approval of annual budget laws. These concerns are also a continuous focus for government employees. Consequently, the mechanism and amount of salary increases for government employees, in a fair and proportionate manner, remain a challenging aspect of the interactions between the government, parliament, and other stakeholders. The current research aims to analyze the policy of increasing government employees' salaries within the framework of Kingdon's multiple streams model in the context of the 1401 budget law.
Methods
The research methodology is based on documentary studies and analysis within the framework of the advocacy coalition framework in policymaking. The necessary information for this study was collected from three primary sources: documents and archival sources, reports, and news and interviews. The documents and archival sources include legal and organizational documents. For data analysis, events related to this policy were interpreted and analyzed using Kingdon's multiple streams framework. Since the primary goal was to analyze this case within the context of the three streams and other focal events, the theoretical concepts of Kingdon's theory served as the main indicators guiding the analysis.
Results
The research, based on the multiple streams framework, explains that the reduction in taxes for government employees (excluding faculty members and judges) has disproportionately increased the percentage of salary and benefits for higher-income salary groups. A small portion of minimum wage earners were excluded from this statement due to the increase in the minimum wage. For example, employees earning 6 million Tomans in 1400 experienced a 12% net salary increase (after tax deductions), while those earning 32 million Tomans in 1400 saw about a 19% increase. The studies indicate that this unfair policy, which contradicts the prevailing discourse of the legislative and executive branches, was more influenced by the ignorance of policymakers in the government, parliament, and Guardian Council than by the economic and political interests of various stakeholders. Additionally, the findings reveal that although the Majlis Research Center's role as a policy entrepreneur in this area was not successful during the approval phase, its efforts led to the amendment of the policy in the revised 1401 budget law, thereby restoring the rights of national and military employees and retirees.
Conclusion
Based on the research findings, it is recommended that in future annual budget laws, when considering salary and benefits increases, attention should be paid to the impact of changes in the tax rate on net salary and benefits growth. To address the identified injustices, subsequent salary and benefits increases should combine a fixed percentage and a fixed amount to ensure that the overall percentage increase is higher for employees with lower salaries.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Public Policy
  • Kingdon's Multiple Stream Framework
  • Service Compensation System
  • Budget Law
ایمانی، حسین؛ آذر، عادل؛ قلی‌پور، آرین و پورعزت،‌ علی‌اصغر (۱۳۹۹). ارائه مدل تفسیری ـ ساختاری نظام جبران خدمات کارکنان بخش دولتی در راستای ارتقای سلامت اداری. مدیریت دولتی، ۱۲(۳)، 427-۴۶۰.
تصویب‌نامه ضریب حقوق کارکنان دولت برای سال ۱۳۹۸، مصوب ۲۸/۱/۱۳۹۸ هیئت وزیران.
تمسکی، احسان؛ محمدی کنگرانی، حنانه؛ اشتریان، کیومرث؛ حلی‌ساز، ارشک و نادری، فرشید (1401). تحلیل قانون اصلاحات ارضی براساس نظریه جریان‌های چند‌گانه کینگدان. مطالعات راهبردی سیاست‏گذاری عمومی، 12(43)، 130-162.
حبیبی، حسن و باقری نصرآبادی، محسن (1396). بررسی اولویت‌های نهادی برای رفع موانع کلیدی مشارکت مردم در جهاد اقتصادی. مطالعات راهبردی بسیج، 20(74)، 5-28.
حسین‌پور، داوود؛ شریف‌زاده، فتاح؛ نوری، روح‌الله و کریمیان، امید (1397). تدوین الگوی نظارت بر خط‌مشی‌های عمومی مصوب مجلس شورای اسلامی با تأکید بر حوزه امور اقتصادی. مجلس و راهبرد، 25(94)، 369-392.
دانایی‌فرد، حسن؛ جوانعلی آذر، مرتضی و  آزادی احمدآبادی، جواد (1400). تحلیل تغییرخط‌مشی ایران در خصوص پیام‌رسان تلگرام بر اساس چارچوب جریان‌های چندگانه کینگدان. سیاست‏گذاری عمومی، 8(4)، 91-110.
سازمان اداری و استخدامی کشور (۱۴۰۰). گزارش کارگروه تدوین لایحه جامع جبران خدمات کارکنان نظام اداری کشور (تهیه شده در امور حوزه ریاست، روابط عمومی و بین‌الملل).
سپه‌وند، رضا؛ باقرزاده خداشهری، راضیه و سپه‌وند، مسعود (۱۳۹۸). حساسیت سیاسی و جبران خدمت مدیران ارشد: تحلیل نقش میانجی و تعدیل‌گر شبکه‌سازی سیاسی و فشار نهادی در وزارتخانه‌های دولتی ایران. مدیریت دولتی، ۱۱(۳)، 431- ۴۵۴.
سیاست‌های کلی نظام اداری، مصوب ۱۳۸۹.
صفری دشتکی، محمد؛ نیک بخش، محمد علی و زارع، رضا (1397). تداوم و تغییر در خط‌مشی عمومی و مدیریت. سیاست‏گذاری عمومی، 4(3)، 177-197.
عباسی، طیبه؛ دانایی فرد، حسن؛ آذر، عادل و الوانی، سید مهدی (1389). تبیین تغییر خط‌‌مشی با استفاده از نظریه جریان‌های چندگانه کینگدون؛ مطالعه موردی تغییر قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. سیاست علم و فناوری، 3(1)، 82-98.
علم‌الهدی، سید حجت‌الله؛ کدخدامرادی، کمال و فراهانی، محمدصادق (۱۴۰۲). ضوابط حاکم بر رسیدگی به لایحه بودجه. مجلس و راهبرد، ۱(۱۱۳). ۲۸۹-۳۲۲.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مصوب ۱۳۶۸.
قانون اصلاح قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور و ترمیم حقوق کارکنان و بازنشستگان کشوری و لشکری، مصوب ۱۴۰۱.
قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (۱۴۰۰-۱۳۹۶)، مصوب ۱۳۹۵.
قانون بودجه سال ۱۳۹۷ کل کشور.
قانون بودجه سال ۱۳۹۸ کل کشور.
قانون بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور.
قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور.
قانون بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور.
قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۱۳۶۶.
قانون مدیریت خدمات کشوری، مصوب ۱۳۸۶.
قلی‌پور سوته، رحمت‌اله (۱۳۹۴). چالش بهره‌وری در دولت. مدیریت دولتی، ۷(۳)، 595- ۶۱۸.
قلی‌پور، آرین (۱۴۰۱). سخن‌ سردبیر: پیامدهای پیش‌بینی نشده نظام‌های سنتی حقوق و مزایا در کشور. مدیریت دولتی، ۱۴(۱)، 1-3.  
قلی‌پور، رحمت‌الله (۱۳۹۵). چالش‌های نظام اداری بررسی موردی ایران. تهران: دانشگاه تهران.
لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور.
لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور.
مالکی، محمدرضا؛ فقیهی، ابوالحسن و میرسپاسی، ناصر (۱۳۹۸). نارسایی‌های نظام جبران خدمت کارکنان در بخش دولتی ایران. علوم مدیریت ایران، ۱۴(۵۴)، 1-29.  
مالکی، محمدرضا؛ فقیهی، ابوالحسن و میرسپاسی، ناصر (۱۴۰۰). طراحی مدل جبران خدمت کارکنان در بخش دولتی ایران. مجلس و راهبرد، ۲۸(۱۰۶)، 247- ۲۸۳.
مرکز پژوهش‌های مجلس (۱۴۰۰). افکارسنجی درباره نظام جبران خدمات کارکنان بخش دولتی. شماره مسلسل: ۱۷۹۹۸.
مرکز پژوهش‌های مجلس (۱۴۰۱الف). تحلیلی بر شیوه افزایش حقوق کارکنان دولت در قانون بودجه سال ۱۴۰۱. شماره مسلسل: ۱۸۳۸۲. (تهیه و تدوین: سیدمجتبی شهرآئینی، ایمان اکبری).
مرکز پژوهش‌های مجلس (۱۴۰۱ب). پیشنهاد ایجاد فوق‌العاده تعدیل در نظام جبران خدمات کارکنان بخش عمومی. شماره مسلسل: ۱۸۴۶۳. (تهیه و تدوین: سیدمجتبی شهرآئینی).
 مرکز پژوهش‌های مجلس (۱۴۰۱ج). اظهارنظر کارشناسی درباره: «لایحه متناسب سازی حقوق کارکنان دولت و بازنشستگان کشوری و لشگری» 1. کلیات و محورهای تصمیم‌گیری. شماره مسلسل: ۱۸۴۷۴. (تهیه و تدوین: سیدمجتبی شهرآئینی).
مرکز پژوهش‌های مجلس (۱۴۰۱د). بررسی مصوبات کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشو (۵): ارزیابی شیوه افزایش حقوق کارکنان دولت. شماره مسلسل: ۱۸۸۲۹. (تهیه و تدوین: سیدمجتبی شهرآئینی).
مرکز پژوهش‌های مجلس (۱۴۰۱ﻫ). بررسی لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور (۷۱): ارزیابی شیوه افزایش حقوق کارکنان دولت. شماره مسلسل: ۱۸۷۹۴. (تهیه و تدوین: سیدمجتبی شهرآئینی).
مرکز پژوهش‌های مجلس (۱۴۰۲الف). افکارسنجی درباره حقوق و مزایای کارکنان بخش دولتی. شماره مسلسل: ۱۹۴۷۷‌. (تهیه و تدوین:‌ مهدی‌ صادقیها، زهراسادات مشکانی فراهانی).
مرکز پژوهش‌های مجلس (۱۴۰۲ب). اظهارنظر کارشناسی درباره: «احکام نظام اداری و حقوق و دستمزد در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ کل کشور» (موضوع تبصره ۱۵). شماره مسلسل: ۱۹۵۱۰. (تهیه و تدوین‌کنندگان: سیدمجتبی شهرآئینی).
مقیمی، محمد (1386). روش موردکاوی و کاربردهای آن در علوم انسانی. روش شناسی علوم انسانی، 13(50)، 71-102.
References
Abbasi, T., Danaee Fard, H., Azar, A., & Alvani, S. M. (2010). Explaining Policy Change using Kingdon’s Multiple Streams, the law of the Duties and Organization of Iran\'s Ministry of Science, Research and Technology. Journal of Science and Technology Policy, 3(1), 82-98. (in Persian)
Administrative and Recruitment Affairs Organization of Iran (2021). The report of the working group for drafting a comprehensive compensation bill for administrative system employees (prepared in the affairs of the presidency, public and international relations). (in Persian)
Alamolhoda, H., Kadkhodamoradi, K., Farahani, M. (2023). Criteria governing the consideration and approval of the budget bill, Majlis and Rahbord, 30(113), 289-321. magiran.com/p2588217. (in Persian)
Armstrong, M. & Brown, D. (2006). Strategic Reward: Making it Happen. Kogan Page. Baimenov, Alikhan; and Panos Liverakos (Eds.) (2019) Public Service Excellence in the 21st Century. Singapore: Palgrave Macmillan; https://www.palgrave.com/gp/book/9789811332142
Béland, D. & Howlett, M. (2016). The Role and Impact of the Multiple-Streams Approach in Comparative Policy Analysis, Journal of Comparative Policy Analysis: Research and Practice, 18(3), 221-227.
Budget bill for the year 2022-23. (in Persian)
Budget bill for the year 2023-24. (in Persian)
Constitution of the Islamic Republic of Iran, approved in 1989. (in Persian)
Council of Ministers of Iran (2018). Salary coefficient of government employees for the year 2018, approved in 2018. (in Persian)
Danaei Fard, H., Javanali Azar, M., & Azadi Ahmadabadi, J. (2022). Analysis of the Change in Iran's Content Policy Regarding Telegram Messengers based on Kingdon's Multiple Stream Framework. Iranian Journal of Public Policy, 7(4), 91-110. doi: 10.22059/jppolicy.2021.84824. (in Persian)
General policies of the administrative system, approved in 2009. (in Persian)
Gholipour Soote, R. (2015). The challenge of productivity in the government. Governmental management, 7(3), 595-618. (in Persian)
Gholipour, A. (2022). Editor's note: Unforeseen consequences of traditional rights and benefits systems in the country. Public Administration, 14(1), 1-3. (in Persian)
Gholipour, R. (2016). Challenges of the administrative system: A case study of Iran. Tehran: Tehran University Press. (in Persian)
Habibi, M., & Bagheri Nasrabadi, M. (2017). Investigating institutional priorities to remove key obstacles to people's participation in economic jihad. Basij strategic studies, 20(74), 5-28. (in Persian)
Herweg, N., Zahariadis, N. & Zohlnhöfer, R. (2023). The multiple streams framework: Foundations, refinements, and empirical applications. In Theories of the policy process (pp. 29-64). Routledge.
Hoefer, R. (2022). The Multiple Streams Framework: Understanding and Applying the Problems, Policies, and Politics Approach. J of Pol Practice & Research, 3, 1–5.  https://doi.org/10.1007/s42972-022-00049-2
Hosseinpour, D., Sharifzadeh, F., Nouri, R. & Karimian, O. (2017). Developing A Framework for Monitoring of Public Policies Adopted by Islamic Consultative Assembly with the Emphasis on the Field of Economic Affairs. Majlis and Rahbord, 25(94), 369-392. https://magiran.com/p1863457. (in Persian)
Imani, H., Azar, A., Gholipour, A. & Pourezzat, A. A. (2020). Presenting the interpretive-structural model of the compensation system for public sector employees in order to promote administrative health. Public administration, 12(3), 427-460. (in Persian)
Islamic Consultative Assembly of Iran (2007). Civil service management law, approved in 2007. (in Persian)
Islamic Consultative Assembly of Iran (2015). Sixth Five-Year economic and socio-cultural National Development Plan (FYDP) of the Islamic Republic of Iran (2016-2021) approved in 2015. (in Persian)
Islamic Consultative Assembly of Iran (2018). Budget Law for the year 2018-19. (in Persian)
Islamic Consultative Assembly of Iran (2019). Budget Law for the year 2019-20. (in Persian)
Islamic Consultative Assembly of Iran (2021). Budget Law for the year 2021-22. (in Persian)
Islamic Consultative Assembly of Iran (2022). Budget Law for the year 2022-23. (in Persian)
Islamic Consultative Assembly of Iran (2022). Law of Amendment of National Budget Act (2022-23) and Salary adjustment of Civil servants, Military Personnel and Retirees, approved in 2022. (in Persian)
Islamic Consultative Assembly of Iran (2023). Budget Law for the year 2023-24. (in Persian)
Islamic Consultative Assembly of Iran (2023). Direct Taxes Law approved in 1987. (in Persian)
Kingdon, J. (1984). Agendas, Alternatives and Public Policies, New York: Harper Collins.
Kingdon, J. (1995). Agendas, Alternatives and Public Policies (2th ed.). New York: Harper Collins.
Kingdon, J. (2010). Agendas, Alternatives and Public Policy, (2nd ed.). New York: Pearson.
Leppänen, T., & Liefferink, D. (2022). Agenda‐setting, policy formulation, and the EU institutional context: The case of the Just Transition Fund. European Policy Analysis, 8(1), 51-67.
Majlis Research Center. (2021). Opinion survey about the compensation system for public sector employees. (in Persian)
Majlis Research Center. (2022 B). The proposal to create an extraordinary adjustment in the compensation system for public sector employees. (Preparation and editing: seyyedmojtaba Shahraeini). (in Persian)
Majlis Research Center. (2022 c). Expert opinion on: "Bill to adjust the salaries of government employees and national and army retirees" 1. Generalities and axes of decision making. (Preparation and editing: Seyyedmojtaba Shahraeini). (in Persian)
Majlis Research Center. (2022 D). Examining the approvals of the Consolidation Commission of the 1402 Budget Bill of the whole drawer (5): Evaluation of the method of increasing the salaries of government employees. (Preparation and editing: Seyyedmojtaba Shahraeini). (in Persian)
Majlis Research Center. (2022 H). Review of the budget bill of 1402 of the whole country (71): evaluation of the method of increasing the salaries of government employees. (Preparation and editing: Seyyedmojtaba Shahraeini). (in Persian)
Majlis Research Center. (2022). An analysis on the method of increasing the salaries of government employees in the budget law of 2022-23. (Preparation and editing: Seyyed Mojtaba Shahraeini, Iman Akbari). (in Persian)
Majlis Research Center. (2023 A). Opinion survey about salaries and benefits of public sector employees. (Preparation and editing: Mehdi Sadeghiha, Zahrasadat Meshkani Farahani). (in Persian)
Majlis Research Center. (2023 B). Expert opinion on: "Administrative system provisions and salaries and wages in the 1403 budget bill of the whole country" (subject of note 15). (Preparation and editors: Seyyedmojtaba Shahraeini). (in Persian)
Maleki, M., Faghihi, A. H. Mirsepasi, N. (2019). Inadequacies of employee compensation system in Iran's public sector. Iranian Management Sciences, 14(54), 1-29. (in Persian)
Maleki, M., Faghihi, A. H. Mirsepasi, N. (2021). Designing a compensation model for employees in the public sector of Iran. Assembly and strategy, 28(106), 247-283.
 (in Persian)
Milkovich, G., Newman, J. & Gerhart, B. (2014). Compensation (11th Edition). New York: McGraw-Hill.
Moghimi, M. (2007). Case Study Methodology and its Applications in Social Sciences. Methodology of Social Sciences and Humanities, 13(50), 71-102. (in Persian)
Park, T. Y., Kim, S. & Sung, L. K. (2017). Fair pay dispersion: A regulatory focus theory view. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 142, 1-11.
Pyper, D., McGuiness, F. & Brien, P. (2018). Public Sector Pay. Briefing Paper, No CBP 8037. London: House of Commons Library.
Safari Dashtaki, M., Nikbakhsh, M. A. & Zare, R. (2018). Continuity and Change in Public Policy and Management. Iranian Journal of Public Policy, 4(3), 177-197. doi: 10.22059/ppolicy.2018.68433. (in Persian)
Sepehvand, R., Bagherzadeh Khodashahri, R. & Sepehvand, M. (2019). Political sensitivity and compensation of senior managers: analysis of the mediating and moderating role of political networking and institutional pressure in Iran's government ministries. Governmental management, 11(3), 431-454. (in Persian)
Smith, V. & Cumming, J. (2017). Implementing pay-for-performance in primary health care: the role of institutional entrepreneurs. Policy and Society, 36(4), 523-538.
Spohr, F. (2016). Explaining path dependency and deviation by combining multiple streams framework and historical institutionalism: A comparative analysis of German and Swedish labor market policies. Journal of Comparative Policy Analysis: Research and Practice, 18(3), 257-272.
Tamassoki, E., Mohammadi Kangarani, H., Ashtarian, K., Arashk, H. & Naderi, F. (2022). Analysis of land reforms law based on Kingdon's theory of multiple streams. Strategic Studies of public policy, 12(43), 130-162. doi: 10.22034/sspp.2022.546449.3114.
(in Persian)
Weible, C. M. & Sabatier, P. A. (2018). Theories of the policy process. In Routledge (4th edition). Routledge.
Zahariadis, N. (2007). The Multiple Streams Framework: Structure, Limitations, Prospects. In P.A Sabatier (Ed), Theories of the Policy Process, pp.73- 93, Boulder, Co: Westview Press.