طراحی و اعتبارسنجی مدل خط‏مشی‌گذاری با رویکرد دولت باز

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

2 استادیار، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

3 دکتری، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

چکیده

هدف: دولت باز پدیدۀ جدیدی است که در سال‌های اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است. دولت باز در آینده نقش مهمی ایفا خواهد کرد تا مدیریت بازتر و پاسخ‌گوتر شود، هزینه‌ها را کاهش و کارایی را افزایش دهد، سیستم اقتصادی را تقویت و بی‌تعادلی‌های اجتماعی را برابر کند. دولت باز شفافیت و مشارکت را ترویج می‌کند تا امکان نظارت مؤثر را فراهم آورد. افشای کامل، فوری و گستردۀ داده‌های عمومی، به دولتی پاسخ‌گو و شفاف منجر می‌شود. این پژوهش به‌منظور ارتقای اثربخشی نظام خط‌مشی‌گذاری در کشور اجرا شده است. در این پژوهش بیان می‌شود که پیاده‌سازی دولت باز در کشور ضروری است و کلیه سازمان‌های دولتی و خصوصی، می‌توانند از پیامدهای دولت باز بهره‌مند شوند. هدف اصلی پژوهش حاضر، طراحی و اعتبارسنجی مدل خط‌مشی‌گذاری با رویکرد دولت باز، در آموزش عالی است.
روش: روش پژوهش توصیفی ـ پیمایشی است. پژوهش با روش کیفی و کمی انجام شده است. در بخش کیفی، ۱۰ نفر از کارشناسان مدیریت دولتی دانشگاه سیستان و بلوچستان با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. جامعه آماری پژوهش در بخش کمی، اعضای هیئت علمی و کارمندان اداری دانشگاه سیستان و بلوچستان بودند. به‌کمک فرمول کوکران، حجم نمونه ۲۷۹ نفر تعیین شد و نمونه‌ها با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی نسبی انتخاب شدند. پس از بررسی مبانی نظری، ابعاد و مؤلفه‌های دولت باز و پیشایندها و پیامدهای آن شناسایی شدند و الگوی پژوهش طراحی شد. برای اعتبارسنجی الگوی پژوهش، از پرسش‌نامه طراحی شده در قالب مقیاس لیکرت استفاده شد. داده‌ها با استفاده از مدل‌سازی معادلات ساختاری، مبتنی بر رویکرد حداقل مربعات جزئی و به‌کمک نرم‌افزار اسمارت پی‌ال‌اس تجزیه‌وتحلیل شدند.
یافته‌ها: براساس یافته‌های پژوهش، پیشایندهای دولت باز در آموزش عالی عبارت‌اند از: عوامل ساختاری (فناوری اطلاعات، خط‌مشی‌گذاری، فنی و عملیاتی، مالی و بودجه و ساختار سازمانی)، عوامل رفتاری (رهبری و مدیریت، منابع انسانی، آموزش و عدالت سازمانی) و عوامل زمینه‌ای (اجتماعی ـ فرهنگی، قانونی ـ حقوقی، سیاسی و اطلاعاتی). ابعاد دولت باز نیز عبارت‌اند از: شفافیت، مشارکت، همکاری و داده باز. پیامدهای دولت باز در آموزش عالی عبارت‌اند از: ابعاد ارتقای پاسخ‌گویی (سازمانی، قانونی و حرفه‌ای)، بهبود عملکرد سازمانی (بهبود عملکرد اجتماعی، بهبود عملکرد اقتصادی و بهبود نوآوری) و کاهش فساد آکادمیک (کاهش جعل داده، کاهش تقلب و کاهش تخلف).
نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نشان داد که پیشایندهای دولت باز، بر پیاده‌سازی دولت باز تأثیر مثبت و معناداری دارد. پیاده‌سازی دولت باز بر پیامدهای دولت باز، تأثیر مثبت و معناداری می‌گذارد. همچنین مشخص شد که در سطح اطمینان ۹۵ درصد، ابعاد دولت باز با دولت باز ارتباط مثبت و معناداری دارند. مدیران و خط‌مشی‌گذاران و کارمندان دولت، برای بهبود کیفیت تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری و ارائه خدمات عمومی بهتر، می‌توانند از نتایج پژوهش استفاده کنند. همچنین محققان و فعالانی که از اطلاعات و داده‌های دولت باز، برای ایجاد دانش در قالب‌های مختلف استفاده می‌کنند، می‌توانند از نتایج پژوهش بهره‌مند شوند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Design and Validation of Policy Making Model with Open Government Approach

نویسندگان [English]

  • Zahra Mohammadi 1
  • Abdolmajid Imani 2
  • Farahnaz Ahang 3
1 MSc., Department of Public Administration, Faculty of Management and Economics, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran.
2 Assistant Prof., Department of Public Administration, Faculty of Management and Economics, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran.
3 PhD., Department of Public Administration, Faculty of Management and Economics, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran.
چکیده [English]

Objective
Open government is an emerging phenomenon that has attracted considerable attention in recent years and is expected to play a pivotal role in the future of public administration. This approach aims to make management within public entities more open and accountable, reduce operational costs, enhance efficiency, strengthen economic systems, and address social imbalances. Open government fosters transparency and participation, which are crucial for effective monitoring. The prompt and comprehensive disclosure of public data underpins an accountable and transparent government structure. This research was undertaken to enhance the effectiveness of the policy-making system nationally. It posits that the implementation of open government is essential, offering significant benefits to both public and private organizations. The primary goal of this study is to design and validate a model of policy-making that incorporates an open government approach, particularly within the context of higher education.
Methods
The methodology of this research encompasses a descriptive survey approach, integrating both qualitative and quantitative methods. In the qualitative component, ten experts in public administration from Sistan and Baluchistan University were meticulously selected using a purposeful sampling method to ensure a rich depth of knowledge. The quantitative segment targeted faculty members and administrative staff at the same university. Utilizing Cochran’s formula, a sample size of 279 participants was established and selected through stratified random sampling. The theoretical foundations were thoroughly examined to identify the dimensions and components of open government, along with its antecedents and consequences. This comprehensive exploration led to the creation of a research model, which was subsequently validated using a questionnaire designed on a Likert scale. Data from the questionnaire were analyzed using structural equation modeling, employing the partial least squares approach facilitated by SmartPLS software.
Results
The research findings identified multiple antecedents of open government within the realm of higher education. These include structural factors such as information technology integration, policy-making processes, technical and operational support, financial and budget considerations, and organizational structure. Behavioral factors encompass leadership and management styles, human resources management, educational initiatives, and organizational justice practices. The underlying factors identified were socio-cultural influences, legal frameworks, political environments, and information dissemination practices. The dimensions of open government were classified into four main categories: transparency, participation, cooperation, and open data. The beneficial consequences of implementing open government in higher education were evident in improved organizational accountability across organizational, legal, and professional domains, enhanced organizational performance including better social, economic, and innovative outcomes, and a reduction in academic corruption, which includes a decrease in data falsification, fraud, and other violations.
Conclusion
The study conclusively found that the antecedents of open government have a positive and significant impact on the implementation of open government initiatives. The successful implementation of open government was shown to have a significantly positive effect on the resulting outcomes of such initiatives. Additionally, it was confirmed with a 95% confidence level that the dimensions of open government positively and significantly correlate with the overall effectiveness of open government practices. Managers, policymakers, and government employees can utilize the insights from this research to improve the quality of decision-making and enhance the delivery of public services. Moreover, researchers and activists who utilize open government data to create new knowledge in various formats can derive substantial benefits from these research findings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Open government
  • Participation
  • Policy making
  • Transparency
ابوالمعالی، فاطمه‏السادات؛ دانش‏فرد، کرم‏ا‏له و پورعزت، علی اصغر (1399). الگویی برای شناسایی پیشران‏های کاربست مدل حکومت باز در دستگاه‏های اجرایی ایران (مورد مطالعه: وزارت کشور). مدیریت دولتی، 12(1)، 145 – 174.
احمدی، حیدر؛ نعمت‌الهی، حمیدرضا و اسدالهی دهکردی، الهه (1401). مراحل اجرا و تحقق حکمرانی مشارکتی در مؤسسات آموزش عالی، مطالعات مدیریت بهبود و تحول، 31(105)، 103-135.
امیری فرح‏آبادی، جعفر؛ سلیمانی، سعید و ابوالقاسمی، محمود (1397). واکاوی نقش سیاست‏گذاری داده باز در بهینه‏یابی سیاستی در نظام آموزش عالی ایران. پژوهش‏های مدیریت در ایران، 22(2)، 104-126.
حبیبی، آرش و سرآبادانی، مونا (1401). آموزش کاربردیSPSS ، تهران: نارون.
حبیبی، آرش و عدن‏ور، مریم (1396). مدل‌یابی معادلات ساختاری و تحلیل عاملی (چاپ اول). تهران: جهاد دانشگاهی.
داداش کریمی، یحیی؛ میرسپاسی، ناصر و نجف‌بیگی، رضا (1398). طراحی مدل حکمرانی آموزش عالی کشور. مدیریت سازمان‌های دولتی، 7(3)، 11-28.
داوری، علی و رضازاده، آرش (1392). مدل‏سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS، تهران: جهادانشگاهی، سازمان انتشارات.
رهنورد، فرج‏اله؛ مؤمن کاشانی، نوشین؛ شیرازی، محمود و مرتضوی، مهدی (1397). مدل تمایل به اقتباس خط‏مشی دولت باز در ایران. فرایند مدیریت و توسعه، 31 (4)، 3-36.
سرائی، حامد؛ محمدیان، ایوب و خانی، ناصر (1401). مرور نظام‏مند عوامل درون سازمانی مؤثر بر داده‏های دولتی باز با رویکرد دستیابی به نوآوری. مدیریت دولتی، 14(3)، 479-501.
عین علی، محسن؛ ابراهیمی، سید عباس؛ فرهادی نژاد، محسن و دانایی فرد، حسن (1403). ارائه چارچوبی برای کاربست خط‏مشی‏گذاری باز در مجلس شورای اسلامی ایران. مدیریت دولتی، 16(1)، 80-113.
کیخا، احمد (1400). تحلیل مضمون مؤلفه‏های بودجه‏ریزی عملکردمحور در دانشگاه، مدیریت دولتی، 13(4)، 706-737.

محسنین، شهریار و اسفیدانی، محمدرحیم (1393). معادلات ساختاری مبتنی بر رویکرد حداقل مربعات جزئی به‌کمک نرم‌افزار (Smart-PLS آموزشی و کاربردی)، تهران: کتاب مهربان نشر.

مؤمن کاشانی، نوشین (1397). تدوین مدل تمایل خط‏مشی‌گذاران به اقتباس خط‏مشی دولت باز در ایران مبتنی بر چارچوب اشاعه خط‏مشی. رساله دکتری مدیریت دولتی، مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‏ریزی.
مؤمن کاشانی، نوشین؛ رهنورد، فرج‏اله؛ مرتضوی، مهدی و شیرازی، محمود (1399). مدل سنجش میزان تمایل خط‏مشی‏گذاران به دولت باز در ایران. چشم‏انداز مدیریت دولتی، 11(2)، 35- 64.
نصوحی، مرتضی؛ اعتباریان، اکبر؛ هادی پیکانی، مهربان و ابراهیم‏زاده، رضا (1400). تبیین مدل خط‏مشی‏گذاری باز در تحقق اصول دولت باز. فصلنامه چشم‏انداز مدیریت دولتی، 13(2)، 15-33.
نظری، مهدی (1399). طراحی چارچوب مطلوب حکمرانی باز در حوزه آب: مورد مطالعه ایران. پایان‏نامه کارشناسی ارشد در رشته مدیریت کسب و کار، دانشگاه علم و صنعت.
 
References
Aboalmaali, F. S., Daneshfard, K. & Pourezzat, A. A. (2020). A Pattern to Recognition of Triggering Element of Open Government Implementation in Iran's Public Organizations (Case Study: Ministry of Interior). Journal of Public Administration, 12(1), 145-174. Doi: 10.22059/jipa.2020.289132.2630. (in Persian)
Abu-Shanab, E. A. (2015). Reengineering the open government concept: An empirical support for a proposed model. Government Information Quarterly, 32(4), 453-463.
Ahmadi, H., Nematollahi, H. & Asadolahi Dehkordi, E. (2022). Steps of Implementation and Realization of Participatory Governance in Higher Education Institutions. Journal of Management Studies in Development and Evaluation, 31(105), 103-135. (in Persian)
Al-Jamal, M. & Abu-Shanab, E. (2016). The influence of open government on e-government website: the case of Jordan. International Journal of Electronic Governance, 8(2), 159-179.
Amiri Farah Abadi, J., Soleymani, S. & Abolghasemi, M. (2021). Probing Open Data Policy Making Role in Policy Optimization in Iran's Higher Education System. Management Research in Iran, 22(2), 103-126. (in Persian)
Besine, A. (2021). Open government conceptualization. Government Information Quarterly, 34, 606-612.
Chin, W. W. (1998). The partial least squares approach to structural equation modeling. Modern methods for business research, 295(2), 295-33.
Dadash Karimi, Y., Mirsepassi, N. & Najafbeigi, R. (2019). Designing a Model for the Higher Education Governance. Public Organizations Management, 7(3), 11-28. Doi: 10.30473/ipom.2019.44417.3478. (in Persian)
Davari, A. & Rezazadeh, A. (2013). Structural equation modeling with PLS. Tehran: Academic Center for Education, Culture and Research. (in Persian)
Eynali, M., Ebrahimi, S. A., Farhadinejad, M. & Danaeefard, H. (2024). Provide a Framework for the Application of Open Policy Making in Parliament of Iran. Journal of Public Administration16(1), 80-113. doi: 10.22059/jipa.2023.366357.3401(in Persian)
Habibi, A. & Adanvar, M. (2016). Structural equation modeling and factor analysis. (1th ed.). Tehran: Academic Center for Education, Culture and Research. (in Persian)
Habibi, A. & Sarabadani, M. (2022). SPSS practical training, Tehran: Narvan. (in Persian)
Harrison, T. M., Pardo, T. A. & Cook, M. (2012). Creating open government ecosystems: A research and development agenda. Future Internet, 4(4), 900-928. https://doi.org/10.3390/fi4040900
Henseler, J., Ringle, C. M. & Sinkovics, R. R. (2009). The use of partial least squares path modeling in international marketing. In New challenges to international marketing. Emerald Group Publishing Limited.
Janssen, M., Charalabidis, Y. & Zuiderwijk, A. (2012). Benefits, adoption barriers and myths of open data and open government. Information systems management, 29(4), 258-268. https://doi.org/10.1080/10580530.2012.716740
Kuhn, J. (2014). Open government: Who participates and why? Master's thesis, University of Twente.
Lee, G. & Kwak, Y. H. (2012). An open government maturity model for social media-based public engagement. Government information quarterly, 29(4), 492-503. https://doi.org/10.1016/j.giq.2012.06.001
Mohsenin, Sh. & Esfidani, M. R. (2013). Structural equations based on partial least squares approach using Smart-PLS software (educational and practical), Tehran: Mehraban Pub. (in Persian)
Momen Kashani, N. (2019). Developing a Model of Policy Makers’ Tendency to Adopt Open Government Policy in Iran based on Policy Diffusion Framework. A Thesis Submitted in Partial Fulfillment for Degree of P.H.D. in Public Administration, Institute for Advanced Education and Research on Management and Planning. (in Persian)
Momen Kashani, N., Rahnavard, F., Mortazavi, M. & Shirazi, M. (2020). A model for measuring the willingness of policy makers to open government in Iran. Public Administration Perspective, 11(2), 35-64. Doi: 10.48308/jpap.2020.96726. (in Persian)
Nazari, M. (2020). The Design of Open Water Governance Framework: A Case Study of Iran. A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirement for the Degree of Master of Science in Business Administration, Iran University of Science and Technology.
(in Persian)
Nosoohi, M., Etebarian, A., Hadi Paykani, M. & Ebrahimzadeh, R. (2021). Design an Open Policy-Making Model. Public Policy in Administration, 12(41), 179-194. (in Persian)
Park, E. G. & Oh, W. (2020). Factors and their relationships in measuring the progress of open government. Aslib Journal of Information Management, 72(1), 17-33. https://doi.org/10.1108/AJIM-04-2019-0083
Parung, G.A.Hidayanto, A.N.Sandhyaduhita, P.I.Ulo, K.L.M. and Phusavat, K. (2018). Barriers and strategies of open government data adoption using fuzzy AHP-TOPSIS: A case of Indonesia. Transforming Government: People, Process and Policy, 12(3/4), 210-243. https://doi.org/10.1108/TG-09-2017-0055
Rahnavard, F., Momen-Kashani, N., Shirazi, M. & Mortazavi, M. (2019). A Model for Willingness to Adopt Open Government Policies in Iran. JMDP, 31 (4), 3-36.
(in Persian)
Saxena, S. & Muhammad, I. (2018). Barriers to use open government data in private sector and NGOs in Pakistan. Information Discovery and Delivery, 46(1), 67-75. https://doi.org/10.1108/IDD-05-2017-0049
 Schmidthuber, L., Stütz, S. & Hilgers, D. (2019). Outcomes of open government: Does an online platform improve citizens’ perception of local government? International Journal of Public Sector Management, 32(5), 489-507. https://doi.org/10.1108/IJPSM-02-2018-0056
Tai, K.T. (2021). Examining the Complex Dynamics of Open Government: Trends, Determinants, and Impacts (Doctoral dissertation, Rutgers the State University of New Jersey, Graduate School-Newark).
Veljković, N., Bogdanović-Dinić, S. & Stoimenov, L. (2014). Benchmarking open government: An open data perspective. Government Information Quarterly, 31(2), 278-290. https://doi.org/10.1016/j.giq.2013.10.011
Vinogradova, N. & Moiseeva, O. A. (2015). Open Government and ‘E-Government’in Russia. Sociology study, 5(1), 29-38. Doi: 10.17265/2159‐5526/2015.01.004