ارائه مدل ارزیابی عملکرد مجلس شورای اسلامی با استفاده از روش فراترکیب

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه سیاست‌گذاری عمومی، دانشکده مدیریت، اقتصاد و مهندسی پیشرفت، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.

2 استاد، گروه مدیریت، دانشکده مدیریت، اقتصاد و مهندسی پیشرفت، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.

3 استادیار، گروه علوم سیاسی، شورای عالی انقلاب فرهنگی، تهران، ایران.

چکیده

هدف: مجلس مانند هر نهاد دیگری، به ارزیابی نیاز دارد تا بتواند کیفیت اثرگذاری خود را ارتقا دهد. این مقاله به‏دنبال ارائه مدلی برای ارزیابی عملکرد مجلس متناسب با شرایط زمینه‏ای و سیاسی نظام جمهوری اسلامی ایران است تا بتوان به‌کمک آن، در طول زمان، ضمن صد‏کردن روند تغییرات عملکرد مجلس، برای ارتقای آن نیز تلاش کرد.
روش: در ابتدا با استفاده از روش فراترکیب، منابع موجود در زمینه ارزیابی عملکرد مجلس بررسی شد و مدل جامعی بر اساس ادبیات مطالعه‌شده به‌دست آمد. در ادامه، برای تطبیق مدل با شرایط سیاسی کشور، بیش از 60 مصاحبه عمیق با افرادی از جمله اعضای فعلی و سابق هیئت رئیسه و دیگر نمایندگان مجلس، رئیس جمهور اسبق، وزاری اسبق دولت، مدیران و کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس انجام گرفت و با استفاده از روش تحلیل تفسیری ارزیابی شد. معیار تعداد مصاحبه‌ها، رسیدن به نقطه اشباع تئوریک بود.
یافته‌ها: نتیجه پژوهش به معرفی 216 معیار، در قالب 84 موضوع، 26 زیرحوزه و 5 حوزه اصلی برای ارزیابی عملکرد مجلس انجامید. پس از تطبیق این مدل با شرایط ایران، معیارها در قالب زیرحوزه‌ها و موضوع‏ها تکمیل شد و در ذیل پنج حوزه «جایگاه محوری مجلس در کشور»، «انتخابات و شرایط نمایندگی»، «کارکرد و فرایند کاری مجلس»، «ساختار داخلی و زیرساخت مجلس» و «ارزش‏های مجلس» ارائه شدند.
نتیجه‌گیری: تاکنون مدلی برای ارزیابی مجلس ایران وجود نداشته است. این مقاله با ارائه چنین مدلی، حداقلی‌ترین زمینه لازم، یعنی تهیه ابزاری برای ارزیابی نظام‌مند مجلس را پدید ‌آورده است. استفاده از این مدل و پیاده‌سازی آن، به شناسایی ضعف‏های مجلس منجر شده و مقدمه‌ای در جهت اصلاح عملکرد این نهاد مهم در کشور است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Presenting a Performance Evaluation Model for the Iranian Parliament by Meta-synthesis

نویسندگان [English]

  • Mahdi Zeinaloo 1
  • Alireza Aliahmadi 2
  • Saeed Nariman 3
1 PhD., Candidate, Department of Public Policy, Faculty of Management, Economics and Progress Engineering, Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran.
2 Prof., Department of Management, Faculty of Management, Economics and Progress Engineering, Tehran, Iran.
3 Assistant Prof., Department of Political Sciences, Supreme Council of Cultural Revolution, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Objective: The Parliament, like any other institution, is required to be evaluated to improve the quality of its effectiveness. This article seeks to provide a model for assessing the performance of the Iranian parliament considering the contextual condition and political context of the country. The designed model is expected to facilitate monitoring the ongoing changes in the performance of the Iranian body over time and to improve its functionality.
Methods: At first, using the meta-synthesis method, the available data about the performance evaluation of the parliament were studied. Then, based on the available literature, a comprehensive model was developed. In order to adapt the model to the contextual condition and political context of the country, more than 60 in-depth and semi-structured interviews were conducted with the time and former members of the presiding board and other MPs, including the former President, ex-Cabinet ministers, as well as the managers and experts of the Parliamentary Research Center.
Results: The result of the research was presented via a set of standards or criteria including 216 criteria in the form of 84 topics, 26 sub-areas, and 5 main areas to evaluate the performance of the parliament. By adjusting this model to the situation in Iran, the criteria were completed and classified into sub-areas and topics. The criteria were put forward in the following five areas: "pivotal role of the parliament in the country", "elections and conditions of becoming an MP", "functions and work process of the parliament", "Parliament’s internal structure and its infrastructure" and "Parliamentary values". In order to use this model, the opinion of experts in the field had to be collected and the time situation in each of the sub-areas or topics had to be determined. Due to the large number of criteria introduced, questionnaires could not be developed based on them. By aggregating opinions and analyzing them, the time situation of the parliament in each of the areas was determined and a clear evaluation of the performance of the parliament was carried out.
Conclusion: To date, no model has been provided for evaluating the Iranian parliament. By presenting such a model, this article created the minimum necessary standard for the systematic evaluation of the body in different periods. It is expected that implementing the model could improve the performance of this important institution in the country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Efficiency
  • Interview
  • The Iranian parliament
  • Meta-synthesis
  • Performance evaluation
ابریشمی راد، محمد امین و نظریان، حمید (1400). کیفیت مشارکت نمایندگان مجلس شورای اسلامی در فرایند قانون‏گذاری. دانش حقوق عمومی، 10(1)، 89-112.
بیاتی، علی و ارونتن، محمود (1400). نظارت اداری بر اعمال حکومت؛ مورد پژوهی نظارت بر رفتار حرفه‏ای نمایندگان پارلمان. پژوهش‌های نوین حقوق اداری، 3(1)، 109-138.
جلالیان، عسکر (1396). کارآمدی مجلس شورای اسلامی و راه‏کارهای ارتقای آن در حقوق داخلی. راهبرد، 26(1)، 271-306.
حبیب نژاد، سید احمد و سعید، سیده زهرا (1399). چالش‌های نظارتی مجلس شورای اسلامی بر برنامه‌های توسعه. دانش حقوق عمومی، 9(2)، 93-114.
داوودی، حمیدرضا؛ عربیان، اصغر و بخشایش، احمد (1399). نقش و جایگاه مجلس شورای اسلامی در حکمرانی خوب. مطالعات سیاسی، 12(48)، 43-59.
دقتی، عادله؛ یعقوبی، نورمحمد؛ کمالیان، امین رضا؛ دهقانی، مسعود (1398). ارائه الگوی توسعه مرحله‏ای حکمرانی شبکه‏ای با استفاده از رویکرد فراترکیب. مدیریت دولتی، 11(2)، 203-230 .
دلفانی، علی؛ زارع اشکذری، مجتبی و احمدی پنجکی، غلامرضا (1396). اهمیت و جایگاه قانون‏گذاری در پارلمان (مطالعه موردی کشورهای ایران و انگلستان). علوم سیاسی ـ دانشگاه آزاد کرج، 13(41)، 181-201.
زارعی، علی و بهشتی سرشت، محسن (1398). تأثیر سابقه نمایندگی، حوزه انتخابیه و رشته تحصیلی در عملکرد نظارتی نمایندگان مجلس شورای اسلامی (ادوار اول تا دهم). پژوهشنامه انقلاب اسلامی، 9(33)، 149-177.
زینالو، مهدی (1399). آیا شفافیت آرا به نفع عملکرد مجلس است؟ اندیشکده حکمرانی شریف.
عابدی جعفری، عابد و امیری، مجتبی (1398). فرا ترکیب، روشی برای سنتز مطالعات کیفی. روش شناسی علوم انسانی، 25(2)، 73–87.
فقیهی، ابوالحسن؛ ذاکری، محمد و اسدی، اسماعیل (1393). ارزیابی عملکرد مجالس شورای اسلامی در نظام جمهوری اسلامی ایران (مورد مطالعه: مجلس سوم تا هشتم). راهبرد، 23(3)، 174-200.
کریم میان، زهره؛ محمدی، مهدی؛ قاضی نوری، سیدسپهر؛ ذوالفقارزاده کرمانی، محمدمهدی (1398). طبقه‌بندی ویژگی‌های حکمرانی از طریق شبکه‌های خط‌مشی با استفاده از روش فراترکیب. مدیریت دولتی، 11 (3)، 377 -402.
کریمی، صدیقه و نصر، احمدرضا (1392). روش‌های تجزیه و تحلیل داده‌های مصاحبه. پژوهش، 4(1)، 71-94.
کمالی، یحیی (1396) روش‌شناسی فراترکیب و کاربرد آن در سیاست‌گذاری عمومی. فصلنامه سیاست، 47(3)، 721–736.
مسیبی، سیدمحمدعلی، خانمحمدی، هادی و حسنوند، مهدی (1399). شناسایی شاخص‌های ارزیابی عملکرد نمایندگان مجلس. مطالعات راهبردی بسیج، 23(4)، 83-126.
یخچالی، مهدی؛ طهماسبی، رضا؛ لطیفی، میثم؛ فرجی ملائی، امین (1399). واکاوی ویژگی‌های دولت به‌مثابه پلتفرم با استفاده از مرور نظام‌مند و فراترکیب. مدیریت دولتی، 12(2)، 204 – 237.
 
References
Abedijafari, A. & Amiri, M. (2019). Meta-synthesis, a method for synthesizing qualitative studies, Social science methodologies, 25(2), 73-87. (in Persian)
Abrishamirad, M. & Nazarian, H. (2021). Quality of participation of members of the Islamic Consultative Assembly in the legislative process, Knowledge of public law, 10(1), 89-112. (in Persian)
Aguirre, R. T. P. & Bolton, K. W. (2014). Qualitative interpretive meta-synthesis in social work research: Uncharted territory. Journal of Social Work, 14(3), 279–294.
Anderson, W. D., Box-Steffensmeier, J. M. & Sinclair-Chapman, V. (2003). The keys to legislative success in the U.S. House of Representatives. Legislative Studies Quarterly, 28(3), 357–386.
Arter, D. (2006). Introduction: Comparing the legislative performance of legislatures. Journal of Legislative Studies, 12(3–4), 245–257.
Barkan, J. (2005). Emerging legislature or rubber stamp? The South African National Assembly after ten years of democracy. Washington DC: annual conference of the American Political Science Association.
Barkan, J., Ademolekun, L. & Zhou, Y. (2004). Emerging legislatures: Institutions of horizontal accountability. In B. Levy & S. Kpundeh (Eds.), Building State Capacity in Africa: New Approaches, Emerging Lessons (pp. 211–255). Washington D. C: World Bank Institute.
Bayati, A. & Eronten, M. (2021). Administrative oversight of government actions; Case study of monitoring the professional behavior of members of parliament. New research in administrative law, 3(1), 109-138. (in Persian)
Beetham, D. (2006). Parliament and democracy in the twenty-first century. Geneva: Inter-Parliamentary Union.
Beetham, D., Carvalho, E., Landman, T. & Weir, S. (2008). Assessing the Quality of Democracy: A Practical Guide. Quality. Stockholm: IDEA.
Bergdahl, E. (2019). Is meta-synthesis turning rich descriptions into thin reductions? A criticism of meta-aggregation as a form of qualitative synthesis. Nursing Inquiry, 26(1).
Bosley, J. (2007). A Review of Parliamentary Scorecards in Africa a Review of Parliamentary Scorecards in Africa.
Canadian International Development Agency (CIDA). (2011). Africa Parliamentary Index (API) A Report for Seven African Parliaments. Retrieved from http://www.parlcent.org/en/wp-content/uploads/2011/09/API-African-Parliamentary-Index.pdf
Carey, J. M., Formanek, F. & Karpowicz, E. (1999). Legislative Autonomy in New Regimes: The Czech and Polish Cases. Legislative Studies Quarterly, 24(4), 569.
Chernykh, S., Doyle, D. & Power, T. J. (2017). Measuring Legislative Power: An Expert Reweighting of the Fish-Kroenig Parliamentary Powers Index. Legislative Studies Quarterly, 42(2), 295–320.
COPA. (2011). The Contribution of Parliaments to Democracy: Benchmarks for the Parliaments of the Americas. Québec.
Cox, G. W. & Terry, W. C. (2008). Legislative productivity in the 93d-105th congresses. Legislative Studies Quarterly, 33(4), 603–618.
CPA. (2010). Recommended Benchmarks for Asia, India and South-East Asia Regions’ Democratic Legislatures. London. Retrieved from
Davoodi, H., Arabian, A. & Bakhshayesh, A. (2020). The role and position of the Islamic Consultative Assembly in good governance, Political studies, 12(48), 43-59. (in Persian)
Deghati, A., Yaghoubi, N.M., Kamalian, A.R. & Dehghani, M. (2019). Presenting a Phased Development Pattern of Network Governance Using a Meta-synthesis Approach. Journal of Public Administration, 11(2), 203-230. (in Persian)
Delphani, A., Zareashkzari, M. & Ahmadipanjaki, G.R. (2016). The importance and position of legislation in parliament (Case study of Iran and the United Kingdom), Political science Karaj Azad University, 13(41), 181-201. (in Persian)
DFID. (2004). Helping Parliaments and Legislative Assemblies to work for the Poor. London.
Dingani, Z.A. (2010). Annual report 2009-2010, Parliament of the republic of South Africa.
Erwin, E.J., Brotherson, M.J. & Summers, J.A. (2011). Understanding qualitative metasynthesis: Issues and opportunities in early childhood intervention research. Journal of Early Intervention, 33(3), 186–200.
Faghihi, A., Zakeri, M. & Asadi, E. (2014). Evaluating the Performance of the Islamic Consultative Assembly in the Islamic Republic of Iran (Case Study: Third to Eighth Assembly). Strategy, 23(3), 174-200. (in Persian)
 Fish, M. S. & Kroenig, M. (2009). The Handbook of National Legislatures. New York: Cambridge University Press.
Frantzich, S. (1979). Who Makes Our Laws? The Legislative Effectiveness of Members of the U. S. Congress. Legislative Studies Quarterly, 4(3), 409.
Guinn, D. E. (2014). Legislative Strengthening: Annotated Bibliography. SSRN Electronic Journal. Albany, NY.
HabibneJad, S.A. & Saeid, S.Z. (2020). Challenges of the Islamic Consultative Assembly's oversight of development programs. Quarterly journal of public law knowledge, 9(2), 93-114. (in Persian)
Hardin, C. M. & Truman, D. B. (1951). The Governmental Process: Political Interests and Public Opinion. The Western Political Quarterly (Vol. 4).
Hitt, M. P., Volden, C. & Wiseman, A. E. (2017). Spatial Models of Legislative Effectiveness. American Journal of Political Science, 61(3), 575–590.
Hudson, A. & Wren, C. (2007). Parliamentary strengthening in developing countries.
Hurwitz, L. H. (1985). The European Parliament: Performance and Prospects. By Emil J. Kirchner. American Political Science Review, 79(4), 1245–1246.
Jalilian, A. (2017). The efficiency of the Islamic Consultative Assembly and the strategies for its promotion in domestic law. Strategies, 26(1), 271-306, (in Persian)
Johnson, C. & Talbot, C. (2007). The UK Parliament and performance: Challenging or challenged? International Review of Administrative Sciences, 73(1), 113–131.
Johnsson, A. B. (2003). Ten years of strengthening parliaments in Africa 1991 – 2000. Geneva.
Jungwoo, L. (2010). 10 year retrospect on stage models of e-Government: A qualitative meta-synthesis. Government Information Quarterly, 27(3), 220–230.
Kamali, Y. (2017). Hybrid methodology and its application in public policy, Politics quarterly, 47(3), 721-736. (in Persian)
Karimi, S. & Nasr, A. (2012). Methods of analyzing interview data. Research, 4(1), 71-94.
(in Persian)
Karimmian, Z., Mohammadi, M., Ghazinoori, S.S. & Zolfagharzadeh Kermani, M.M. (2019). Classification of Governance Features through Policy Networks Using Meta-synthesis Method. Journal of Public Administration, 11(3), 377-402. (in Persian)
Lachal, J., Revah-Levy, A., Orri, M. & Moro, M. R. (2017). Metasynthesis: An original method to synthesize qualitative literature in psychiatry. Frontiers in Psychiatry, 8(4).
Lilly, A., White, H. & Haigh, J. (2018). Parliamentary Monitor 2018. Institute for Government.
LSE. (2009). Parliamentary Assessment: An Analysis of Existing Frameworks & Application to Selected Countries.
Mezey, M. (1979). Comparative legislatures. Prentice-Hall contemporary comparative politics series. Durham, NC: Duke University Press.
Moniruzzaman, M. (2009). Parliamentary democracy in Bangladesh: An evaluation of the parliament during 1991-2006. Commonwealth and Comparative Politics, 47(1), 100–126.
Mosabeby, S.M.A., Khanmohammadi, H. & Hassanvand, M. (2020). Identifying indicators for evaluating the performance of MPs. Basij Strategies studies, 23(4), 83-126. (in Persian)
NDI (National Democratic Institute). (2007). Toward the development of international standards for democratic legislatures.
Padró I Miquel, G., & Snyder, J. M. (2006). Legislative effectiveness and legislative careers. Legislative Studies Quarterly, 31(3), 347–381.
Paterson, B. L. (2008). Coming Out as Ill: Understanding Self-Disclosure in Chronic Illness from a Meta-Synthesis of Qualitative Research. Reviewing Research Evidence for Nursing Practice: Systematic Reviews, 73–83.
Ring, N., Ritchie, K. & Mandava, L. J. R. (2011). A Guide to Synthesising Qualitative Research for Researchers Undertaking Health Technology Assessments and Systematic Reviews. Edinburgh: NHS Quality Improvement Scotland. Univeristy of York, 1–2.
Rotberg, R. I. & Salahub, J. E. (2013). African Legislative Effectiveness. Ottawa.
Rubin, H. J. & Rubin, I. S. (2011). Qualitative interviewing: The art of hearing data. Los Angles: Sage.
SADC, P. (2010). Benchmarks for democratic legislatures in southern Africa.
Sajaia, L. (2019). Assessment of the performance of the parliament of Georgia in 2018, Transparency International.
Sandelowski, M. (2008). Reading, writing and systematic review. Journal of Advanced Nursing, 64(1), 104–110.
Sandelowski, M., & Barroso, J. (2003). Focus on research methods toward a metasynthesis of qualitative findings on motherhood in HIV-positive women. Research in Nursing and Health, 26(2), 153–170.
Steiner, G. Y. & Matthews, D. R. (1961). U.S. Senators and Their World. Midwest Journal of Political Science (Vol. 5).
USAID, T. (2000). Usaid handbook on legislative strengthening. Washington D. C.
Volden, C. & Wiseman, A. E. (2018). Legislative effectiveness in the United States senate. Journal of Politics, 80(2), 731–735.
Von Trapp, L. (2016). Benchmarks and Self-Assessment Frameworks for Parliaments. In M. O’Brien, R. Stapenhurst, & L. Von Trapp (Eds.), Benchmarking and Self-Assessment for Parliaments (pp. 7–59). Washington D. C: World Bank Institute.
Wawro, G. (2000). Legislative Entrepreneurship in the U.S. House of Representatives. Ann Arbor: University of Michigan Press.
World Bank. (2005). Parliaments that work: A conceptual framework for measuring parliamentary performance.
Yakhchali, M., Tahmasebi, R., Latifi, M. & Faraji Mollaie, A. (2020). Investigating Government as a Platform Characteristics: A Systematic Literature Review and MetaSynthesis. Journal of Public Administration, 12(2), 204-237. (in Persian)
Zareei, A., & BeheshtiSeresht, M. (2020). The effect of representation background, constituency and field of study on the supervisory performance of members of the Islamic Consultative Assembly (first to tenth terms). Journal of the Islamic Revolution. 9(33). 149-177.
(in Persian)
Zeinaloo, M. (2020). Is the transparency of votes in favor of the performance of the parliament? Governace and Policy Think Tank. (in Persian)
 Zennaro, S. (2005). Measuring parliamentary performance: Executive-Legislative Relations in Fourteen EU Legislatures (pp. 1–31). Granada: ECPR Joint Sessions of Workshops.