بررسی نقش تعاملی پاسخگویی و خودکارآمدی شغلی بر رفتار شهروندی سازمانی و رفتار سیاسی در بین اعضای هیئت علمی دانشگاه ارومیه

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار مدیریت آموزشی دانشگاه ارومیه، ایران

2 کارشناس ارشد مدیریت آموزشی ، دانشگاه ارومیه، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تعاملی پاسخگویی و خودکارآمدی شغلی بر رفتار شهروندی و رفتار سیاسی اعضای هیئت علمی دانشگاه اجرا شده است. جامعه‌ی آماری این پژوهش کلیه اعضای هیئت علمی دانشگاه ارومیه بوده که از میان آنها 206 نفر با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بوده، برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه‌های استاندارد استفاده شد. نتایج رگرسیون تعدیل‌کننده حاکی از نقش تعاملی پاسخگویی و خودکارآمدی شغلی بر رفتار شهروندی است. به این صورت که برای افرادی با احساس خودکارآمدی بالا افزایش پاسخگویی همراه با افزایش رفتار شهروندی است و بالعکس برای افرادی با خودکارآمدی پایین افزایش پاسخگویی همراه با کاهش رفتارهای شهروندی است. در عین حال نتیجه تحلیل داده‌ها حاکی از عدم‌تأئید فرضیه دوم پژوهش بود؛ یعنی نقش تعاملی پاسخگویی و خودکارآمدی بر رفتار سیاسی تأئید نشد. به این صورت که در هر دو گروه اعضای هیئت علمی با خودکارآمدی بالا و پایین، افزایش پاسخگویی منجربه افزایش رفتار سیاسی می‌شود

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Interactive Role of Accountability and Job Self-Efficacy on Organizational Citizenship Behavior and Political Behavior

نویسندگان [English]

  • Hassani Hassani 1
  • Tima Tima 2
1
2
چکیده [English]

This research has been performed with the purpose of investigating the interactive role of accountability and job self-efficacy on organizational citizenship behavior and political behavior of the faculty members. In this research the statistical society included all faculty members of Urmia University, among whom 206 persons was selected through straticulate random samplery methods. The way research done was a description of the cohesion type and was used for gathering information from standard questionnaires. The results of modifier regression signified interactive role of accountability and job self-efficacy on citizenship behavior. In this case, for individuals of high sense of self-efficacy, replication growth is accompanied with increase of citizenship behaviors, and conversely for individuals of low self-efficacy, replication growth is accompanied with decrease of citizenship behaviors. At the same time, data analysis signified insusception of second hypothesis of the research, meaning, the interactive role of accountability and self-efficacy on political behavior was not confirmed. Thus, in both groups of faculty members with low and high self-efficacy, replication growth causes increase of political behaviors.

آمتتر، آ.، داگلاس، س.، فریس، ج.، آر گوکا، ه. (2004). مفهوم‌سازی رابطه اجتماعی میان اعتماد و پاسخ‌گویی در سازمان‌ها. ترجمه مرتضی عظیمی. تحول اداری (ویژه‌نامه پاسخ‌گویی)، صص179- 174. ##
بیو، د.، باکلی، ام.ر. (2004). کاربرد اصل پاسخگویی در ایجاد یک جو بسیار اخلاقی. ترجمه محمد رضا ربیعی مندجین. تحول اداری (ویژه‌نامه پاسخ‌گویی)، نمایه97001 .صص 178- 147.##
توکلی، ز.، عابدی، م.، صالح‌نیا، م. (1388). بررسی تأثیر آموزش رفتار شهروندی سازمانی بر افزایش تعهد سازمانی. چشم‌انداز مدیریت، 33، 124-105.##
رجبی، غ.، عطار، ی.، شکرکن، ح. (1383). راهنمای مقیاس انتظارات خودکارآمدی شغلی فرم A اهواز. اولین همایش نقش راهنمایی و مشاوره شغلی در بازار کار، 169،141.##
رحیم‌نیا، ف.، فرزانه حسن‌زاده، ژ. (1388) .بررسی نقش تعدیل کنندگی عدالت سازمانی بر رابطه بین ادراک از فضای سیاسی سازمان وارتباط گریزی افراد. پژوهشنامه مدیریت تحول، 1(2) ، 47-21.##
رضائیان، ع. (1383). مدیریت رفتار‌های سیاسی در سازمان ( مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته)، تهران، انتشارات سمت.##
رضائیان، ع. و همکاران. (1388). اثرات هیجان‌پذیری و شخصیت بر رضایت شغلی (مطالعه‌ای در صنعت نفت ایران). چشم‌انداز مدیریت، شماره 33، 66-49.##
زارعی‌متین، ح. (1382). نقش رفتار سیاسی در عملکرد نیروی انسانی. طرح پژوهشی مؤسسه کار و تأمین اجتماعی تهران. 90 - 25.##
غلام‌حسینی، ا.، بجانی، ح.، ملکی‌نیا، ع. ( 1389). عوامل تأثیرگذار، مؤلفه‌ها و پیامدهای رفتارشهروندی سازمانی. دوماهنامه‌ی توسعه‌ی انسانی پایس، 7(31)، 34-12.##
فولاد چنگ، م. (1388). بررسی مقایسه‌ای باورهای خودکارآمدی شغلی دختران و پسران دبیرستانی. مجله اصول بهداشت روانی  11(4)، 343-334.##
قلی‌پور، ر.، طهماسبی آشتیانی، م. (1385). تحلیل رابطه پاسخگویی عمومی و برون‌سپاری در سازمان‌های عمومی. فرهنگ مدیریت، 4(12)، 149–113.##
کریم‌زاده شیرازی، م.، رضویه، ا.، کاوه، م. (1387). ارتباط کیفیت زندگی وخودکارآمدی معلمان شاغل شهر کرد. مجلهدانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، 10(1)، 35-28.##
کریمی طرقبه، ا.، شجیع، ر.، عادل قهرمان، م.، محمدی، ج. (1388). تعیین رابطه بین خودکارآمدی و مراحل تغییر رفتار تمرینی در دانشجویان. مدیریت ورزشی، 2، 200-183.##
میرسپاسی، ن.، باقرزاده، م. (1385). آسیب‌شناسی نظام پاسخگویی در سازمان‌های دولتی. فصلنامه علمی ترویجی مدیریت، 3(2/7)، 14-1.##
هویدا، ر.، نادری، ن. (1388). بررسی سطح رفتارشهروندی سازمانی کارکنان. پژوهشنامه مدیریت اجرایی، 9(1)، 118-103.##
Breaux, D.M., Munyon, T.P., Hochwarter, W., Ferris, G.R. (2009). Politics as a Moderator of the Accountability-Job Satisfacation Relationship:Evidence Across Three Studies. Journal of Management, 35(2), 307-326.##
Davis, W.D., Mero, N., Goodman, J. (2007). The interactive effects of goal orientation and accountability on task performance. Journal of Human Performance, 20(1), 1-21.##
Fandt, P.M. & Ferris, G.R. (1990) .The management of information and impression: when employees behave opportunistically. Organizational Behavior & Human Decision Processes, 45(1), 140-158.##
Ferris, G.R., Dulebohn, J.H., Frink, D.D., Falvy, J.G., Mitchell, T.R. Matthews, L.M. (1997). Job and organizational characteristics, accountability, and employee influence. Journal of Managerial Issues, 9(1), 163-175.##
Frink, D.D. & Klimoski, R.J. (1998). Toward a theory of accountability in organizations and human resource management. Research in Personal and Human Resource Management, 16(1), 1-51.##
Grau, R., Salanova, M., Peiro, J.M. (2001) .Moderator effects of self  efficacy on occupational stress.Psychology in Spain, 5(1), 63-74.##
Hall, A.T. et al (2003). Accountability in human recourse. Management New Directions in Human Resource Management, 11(1), 29-63.##
Hall, A.T., Bowen, M.G., Ferris, G.R., Royle, M.T., Fitzgibbons, D.E. (2007). The accountability Lens: A new way to view management issues. Business Horizons. 50(1), 405–413.##
Hall A.T. Ferris G.R. (2010). Accountability and Extra-Role Behavior. Employ Response Rights J, DOI 10.1007/s10672-010-948-9##
Hall A.T. Zinko R. Perryman A. Ferris G.R. (2009). Organizational citizenship behavior and reputation mediators in the relationship between accountability and job performance and satisfaction. Journal of Leadership &Organizational Studies, 15(4), 381-392.##
Harrison A.W. Rainer Jr. R.K. HochwarterW.A. Thompson K.R. (1997). Testing the self-efficacy performance linkage of social-cognitive theory.The Journal of Social Psychology, 137(1), ##
Hochwarter, W.A. et al (2004). Negative Affectivity as Moderator of the Accountability-tension Relationship. Paper presented at the annual meeting of the society for industrial and organizational psychology, Chicago, IL.##
Hochwarter, W.A., Ferris, G.R., Zinko, R., Arnell, B. (2007). Reputation as a moderator of political behavior–work outcomes relationships: A two–study investigation with convergent results. Journal of Applied Psychology, 92(2), 567-576.##
Lanivich, S.E., Ferris, G.R., Brees, J.R., Hochwarter, W.A. (2010). P-E fit as moderate of the accountability-employee reactions relationships: convergent results across two samples. Journal of Vocational Behavior, doi: 10.1016/j.jvb.2010.05.004##
Lubbers, R., Loughlin, C., Zweig, D. (2003).Young workers job self-efficacy and affect: Pathways to health and performance. Journal of Vocational Behavior, 67(1), 199-214.##
Royle, M., Hall, A.T., Hochwarter, W.A., Perrewe, P.L., Ferris, G.R. (2005). The interactive effects of accountability and job self-efficacy on political behavior and organizational citizenship behavior. Organizational Analysis, 13(1), 53-71.##
Tetlock, P.E. (1992).The impact of accountability on judgment and choice.Toward a social contingency model. Advances in experimental social psychology, New York: Academic Press,331-377.##
Treadway, D.C., Hochwarter, W.A., Cacmar, C.J., Ferris, G.R. (2005). Political will, political skill, and political behavior. Journal of Organizational Behavior. J.Organiz Behav. 26(1), 229-245. ##
Watson, D., Clark, L.A., Tellegen, A. (1988). Development & validation of measures of positive and negative affect: The PANAS scale. Journal of Personality & Social Psychology, 54, 1063-1070.##
Wofford, J.C. (2001). Cognitive affective stress Response: Effects of individual stress propensity an physiological & psychological indicators of stain. Psychological Reports, 88, 768-784.##
Wuu-Joe, S. (2010). Assessing job self–efficacy and organizational commitment considering a mediating role of information asymmetry. The Social Science Journal, 47(1), 541-559.##
Zivnuska, S. Kacmar K.M. Witt L.A. Carlson D. Bratton V.K. (2004). Interactive effect of impressionmanagement and organizational politics on job performance. Journal of Organizational Behavior. 25(1), 627-640.##